رودخانههای طبیعی به واسطه ویژگیهای پویایی و دینامیک خود همواره از نظر ابعاد، شکل، راستا و الگو در حال تغییر هستند. هرگونه تغییری که بر سیستم روخانه تحمیل گردد، تعادل موجود را برهم زده و رودخانه را به سمت ایجاد موازنه جدید سوق خواهد داد. زمینهای حاشیه رودخانه تحت تاثیر این دینامیک همواره در معرض خطراتی از جمله ناپایداری بستر قرار دارند. در این پژوهش،مورفولوژی قسمتی از رودخانه کشکان در استان لرستان در محدوده شهر پلدختر تا پل گاومیشان، به طول 25 کیلومتر با استفاده از روش توالی زمانی- استنتاج بررسی میگردد. عکس های هوایی سال 1334، عکسهای هوایی 1376، تصاویر سنجنده liss 3 از ماهواره IRS P6 سال 1385 و تصویر Geo Eye منطقه، را در محیط نرمافزار Arc GIS رقومی نموده، در مرحله بعد پارامترهای هندسی رودخانه شامل طولموج، طول دره، ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی و شعاع دایره مماس بر قوس رودخانه اندازهگیری شد. در ادامه پارامترهای هندسی مذکور را مورد تحلیل آماری قرار داده و در چهار دوره زمانی، مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین جهت بررسی سیلاب رودخانه، به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تغییر بستر رودخانهها، پهنهبندی سیلاب رودخانه با استفاده از نرمافزار HEC-RAS انجام شد. نتایج مطالعه و مقایسه این پارامترها در چهار دوره زمانی نشان میداد که الگوی رودخانه کشکان در تمامی سالهای مورد نظر در بازههای شماره 4،1 و 5 از نوع پیچانرودی و در بازه 2 و 3 از نوع پیچانرودی توسعه یافته میباشد. قوسهایی از رودخانه که در سالهای مورد نظر بیشترین تغییر را نشان میدهند نیز در بازه 2 و 3 قرار دارند. در نهایت مشخص گردید که عامل زمینشناسی و سیلابی بودن رودخانه در بازههای شماره 2 و 3، مهمترین عوامل در تغییرات بستر رودخانه کشکان و بالطبع فرسایش کناری این رودخانه میباشد. عامل توپوگرافی مهمترین عاملی است که سبب گردیده رودخانه در بازههای شماره 2 و 3 که در دشت سیلابی قرار دارند بیشترین تغییرات مسیر را نشان دهد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |