مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

در این تحقیق با هدف رسوبشناسی رودخانه جاجرود در بالادست سد لتیان، ابتدا برای آشنایی کلی با وضعیت جغرافیایی و زمین‌شناسی منطقه بازدید صحرایی انجام گرفت. پس از تعیین محل نمونه‌برداری، نمونه‌های برداشته شده به آزمایشگاه منتقل شد. از مطالعات مورفوسکوپی ذرات این نتیجه حاصل گردید که شکل ذرات در طول رودخانه دستخوش تغییراتی است که این تغییرات از روند خاصی تبعیت نمی‌کنند. علت این امر آن است که رسوبات جاجرود از لیتولوژی‌متنوعی برخوردارند و آبراهه‌های فراوانی در طول محدوده به رودخانه اضافه می‌گردند، بنابراین طبیعی است تغییرات فرم ذرات روند خاصی نداشته باشد. زیرا ذراتی با ترکیب شیمیایی و کانی‌شناسی متفاوت به رودخانه اضافه می‌شوند که مقاومت، اندازه و شکل اولیه متفاوتی دارند. علاوه بر آن مسافتی را که ذرات مطالعه شده طی کرده‌اند، متفاوت بوده و نتیجتا اثرات سایشی و خوردگی در آنها یکسان نخواهد بود. همچنین رودخانه جاجرود در محدوده مورد مطالعه با میانگین ضریب پیچش 10/1  و شیب متوسط 4% و وجود سدهای فراوان در بستر خود (پارامتر سدی بیشتر از 1), میانگین دبی سالیانه (7/119متر مکعب بر ثانیه در شهریور ماه و حداکثر آن 6/208 متر مکعب بر ثانیه در  اردیبهشت  ماه), نوع بار رسوبی (فاقد بار معلق ), یک رودخانه بریده‌بریده با بستر گراولی - ماسه‌ای است. مقدار نهشت کانیهای سنگین از بخش ابتدای مسیر به سمت انتهای مسیر کاهش می‌یابد، بنابراین چنین به نظر می‌رسد که کانیهای سنگین به دلیل وزن مخصوص بالا, بیشتر در بخشهای ابتدایی مسیر رسوب نموده و به طرف انتهای مسیر مقدار آنها کاهش می‌یابد.  لازم به ذکر است که مقدار کانیهای سنگین مغناطیسی (اکسیدهای آهن) از ابتدا به سمت انتها کاهش می‌یابد که علت آن جرم مخصوص بالای آنها و رسوب بیشتر آنها در ابتدای مسیر می‌باشد.