سال 7، شماره 1 - ( بهار 1396 1396 )                   جلد 7 شماره 1 صفحات 126-114 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


دانشگاه تهران ، at.hosseini@ut.ac.ir
چکیده:   (5102 مشاهده)

جنگل اکوسیستمی پایدار از تعادل بالایی برخوردار است و خاک­های فرسایش نیافته و آب­های بدون رسوب، از مشخصات بارز آن به شمار می­رود. جاده بزرگترین فعالیت عمرانی در جنگل و جزئی­ترین فعالیت اضافه شده به آن تلقی می­شود که با ایجاد سطحی بدون پوشش، می­تواند نقطه­ی شروع رواناب، عامل قطع و منحرف کردن جریان طبیعی و تمرکز تصادفی و ناگهانی آب، انحراف از مسیر زهکشی طبیعی به پایین شیب، تمرکز و انتقال آب به زیرحوضه­های دیگر، تغییر الگوی رواناب و حمل مقداری رسوب به دلیل افزایش سرعت آب و ... و در نهایت به تخریب جنگل منجر شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر شیب طولی در جاده­ی جنگلی (درجه یک و دو) در سری گردشی بر مقدار رواناب و هدر رفت خاک اجرا شد. این پژوهش با استفاده از تکنیک شبیه­سازی باران در سطح پلات یک متر مربعی، در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 کلاس شیب و در هر جاده با 4 تکرار با شدت ثابت 60 میلی­متر در ساعت به مدت 30 دقیقه اندازه گیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد بین مقدار رواناب و رسوب طبقات شیب مختلف در جاده که تفاوت معنی­داری وجود دارد. نتایج آزمون توکی نیز نشان داد که با افزایش شیب، مقدار رواناب و رسوب به طور معنی­داری افزایش می­یابد. نتایج آزمون تی مستقل نیز نشان داد که به ترتیب میانگین حجم رواناب، ضریب رواناب و غلظت رسوب با مقادیر 33/23 لیتر، 71% و 84/11 گرم در لیتر، در جاده­ی درجه دو بیش از این مقادیر در جاده­ی جنگلی درجه یک به ترتیب 23/17 لیتر، 57% و 18/9 گرم در لیتر است. نتایج این آزمون نشان داد که در میزان رواناب و ضریب رواناب در سطح کلاسه­های شیب دو نوع جاده­ی جنگلی درجه­ی یک و دو اختلاف معنی­داری وجود دارد (05/0>p , 85/0F=). همچنین نتایج این آزمون نشان داد که در میزان غلظت رسوب در سطح کلاسه­های شیب دو نوع جاده­ی جنگلی درجه­ی یک و دو اختلاف معنی­داری وجود ندارد (05/0<p , 38/2F=). بنابراین می­توان نتیجه گرفت که شیب طولی جاده یکی از عوامل مهم در تعیین میزان حجم رواناب و ایجاد رسوب در سطح جاده است که با افزایش درصد شیب، بر مقدار حجم رواناب و رسوب افزوده می­شود؛ این امر توجه جدی­ به رعایت میزان مجاز شیب طولی در زمان طراحی را با توجه به موقعیت ساخت جاده در پی خواهد داشت.

متن کامل [PDF 1490 kb]   (1508 دریافت)    

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.