دانشگاه تربیت مدرس ، abedimail@gmail.com
چکیده: (3393 مشاهده)
فرسایش خاک از جمله فرآیندهای تخریبی مناطق خشک و نیمهخشک است که بیابانزایی را در بخش بزرگی از منطقه در پی دارد. حضور پوستههای زیستی از جمله گلسنگها در مراتعی که خاک آن به طور بالقوه از توان بالایی برای فرسایش بادی برخوردار است، به دلیل کاهش فرسایش اهمیت دارد؛ بنابراین، در تحقیق حاضر تأثیرگذاری گلسنگها بر دو عامل مؤثر بر فرسایش یعنی رطوبت و درجهحرارت خاک در فصول مختلف بررسی شدهاست. به این منظور رطوبت خاک دارای گلسنگ و بدون گلسنگ در چهار بازهی زمانی با استفاده از رطوبتسنج (TDR) اندازهگیری شد و درجهحرارت خاک دارای گلسنگ و بدون گلسنگ در سه فصل مختلف با استفاده از دماسنج تکمهای. نتایج به دست آمده از مدل خطی ترکیبی عمومی و آزمون توکی با استفاده از نرمافزار R، نشان داد که از بین عوامل تیمار و فصل، فصل مهمترین عامل مؤثر بر رطوبت خاک است. میزان رطوبت خاک دارای گلسنگ و خاک لخت در فصل زمستان تفاوت چندانی با هم نداشت، اما در طول فصل بهار و تابستان میزان رطوبت گلسنگ از خاک لخت بیشتر بود. همچنین نوسان دمایی گلسنگ (4- 23 درجهی سانتیگراد) در دو فصل بهار و تابستان کمتر از خاک لخت (5/3 – 35 درجهی سانتیگراد) است و در آخر زمستان بین دو تیمار تفاوت معنیداری مشاهده نمیشود. از نتایج این تحقیق میتوان در تحلیل چگونگی نقش گلسنگها در حفظ رطوبت و درجهحرارت خاک استفاده کرد.