@ARTICLE{Seyedian, author = {Rahimi, Iraj and Seyedian, Morteza and Rouhani, Hamed and Ahmadi, Reza and }, title = {Check dam suitable locations for erosion control using hierarchical analysis process}, volume = {9}, number = {1}, abstract ={خاک یکی از مهم‌ترین عناصر منابع طبیعی در هر کشور است. در مناطقی که فرسایش کنترل نمی‌شود، خاک‌ها به ‌تدریج فرسایش می­یابد و حاصلخیزی خود را از دست می‌دهد. یکی از پیامدهای کاهش حاصلخیزی خاک، عدم امکان­ تأمین غذای کافی است. معمولاً برای حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش، دو روش مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. یکی از روش­های مستقیم جلوگیری از فرسایش، احداث بندهای اصلاحی است. این سازه­ها در بستر آبراهه‌ها و عمود بر جریان ساخته می‌شود تا سرعت آب و قدرت فرسایش رواناب در اثر کاهش شیب بستر را کاهش دهد. هدف پژوهش حاضر، اولویت‌بندی مکانی محل احداث بندهای سنگی ـ ملاتی و گابیونی در حوزه‌ی آبخیز قورچای رامیان براساس روش‌های تصمیم‌گیری چند ‌معیاره است. اولویت­بندی بر اساس معیارهای تأثیرگذار مانند فیزیوگرافی، هیدرواقلیم، زمین‌شناسی و خاک‌شناسی و عوامل اقتصادی ـ اجتماعی با استفاده از مدل AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. وزن معیارهای اقتصادی ـ اجتماعی، هیدرواقلیم، فیزیوگرافی، خاک و زمین‌شناسی به ترتیب برابر با 409/0، 124/0، 058/0 و 409/0 است که میزان تأثیر معیارها را بر مکان‌یابی محل احداث بند گابیونی و سنگی ـ ملاتی نشان می­دهد. بر اساس اولویت‌بندی که در بین وزن­ها صورت گرفته­، اولویت‌های 1 تا 5 برای احداث بندهای سنگی ـ ملاتی به‌ترتیب متعلق به زیرحوزه‌های 14، 10، 13، 6 و 9 است. زیرحوزه‌ی 14 با وزن 304/0 به‌عنوان اولویت اول و زیرحوزه­ی شماره 1 با وزن 129/0 در اولویت آخر است. از بین زیرمعیارها، زیرمعیار حساسیت به فرسایش سازند با وزن 36/0 دارای بیشترین تأثیر و زیرمعیار ضریب سیل‌خیزی و درصد شیب با وزن 05/0 دارای کمترین تأثیر در انتخاب اولویت اول یعنی زیر حوزه­ی 14 است. براساس اولویت‌بندی که در بین وزن­های نهایی 62 زیرحوزه با آبراهه درجه­ 2 برای احداث بندهای گابیونی صورت گرفت، اولویت‌های 1 تا 5 به ترتیب به زیرحوزه‌های 36، 35، 34، 32 و 57 تعلق دارد. زیر حوزه‌ی شماره­ی 36 با وزن 453/0 به‌عنوان اولویت اول و زیر حوزه‌ی شماره­ی­ 1 با وزن 113/0 به عنوان اولویت آخر برای احداث بند گابیونی پیشنهاد شد. }, URL = {http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-478-fa.html}, eprint = {http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-478-fa.pdf}, journal = {Environmental Erosion Research}, doi = {}, year = {2019} }