مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

وقوع فرسایش­های آبکندی به دلیل تولید رسوب بالا در حوضه­های آبخیز، یکی از مشکلات منابع طبیعی در زمینه­ی مدیریت و حفاظت خاک تلقی می­شود. در این تحقیق، پتانسیل وقوع فرسایش آبکندی براساس مدل­های آنتروپی شانون و شاخص آماری در منطقه­ی سیمره استان لرستان ارزیابی شد. ابتدا لایه‌های رقومی عوامل مؤثر در پتانسیل مناطق حساس به فرسایش شامل ارتفاع، سنگ‌شناسی، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، رده خاک‌شناسی، شاخص رطوبت توپوگرافی و شاخص توان جریان در محیط نرم‌افزار ArcGIS 10.2 تهیه شد. از 100 آبکند موجود، گروه آموزشی (70 درصد) و اعتبارسنجی (30 درصد) به صورت تصادفی تفکیک شد. سپس وزن کلاس‌های هر یک از عوامل مؤثر، براساس تجزیه‌وتحلیل احتمالاتی مدل­های شاخص آماری (SI) و آنتروپی­شانون تعیین گردید. نقشه­ی حساسیت به فرسایش آبکندی نیز براساس این مدل­ها تهیه شد. در نهایت، اعتبارسنجی نقشه­ی نهایی براساس داده‌های گروه اعتبارسنجی و روش منحنی مشخصه­ی عامل گیرنده (ROC) انجام شد. نتایج نشان داد نقشه­ی حساسیت به فرسایش آبکندی که  براساس مدل­های آنتروپی­شانون و شاخص آماری تهیه‌شده، به ترتیب دارای میزان اعتبار 3/77 درصد و 8/79 درصد است؛ این امر بیانگر قابلیت بالای این مدل­ها در شناسایی مناطق حساس به فرسایش آبکندی است. علاوه بر آن براساس نتایج مدل آنتروپی­شانون، عوامل سنگ­شناسی، ارتفاع و کاربری اراضی بیشترین تأثیر را در وقوع فرسایش­های آبکندی داشتند. تعیین میزان حساسیت مناطق مختلف نسبت به فرسایش آبکندی برای اجرای برنامه­های حفاظتی ضروری است که تحقیق حاضر این مهم را فراهم می­کند.