مسئله گرمایش جهانی و گرم شدن سریع هوا در دهههای اخیر را میتوان یکی از مشکلات فراروی بشر در هزارهی سوم دانست. از سوی دیگر، افزایش متوسط دمای جهانی به تغییر در میزان، نوع و الگوی توزیع مکانی و زمانی بارش منجر شده است. بالا بودن دما و کمبود بارش در سطح زمین، زمینه را برای تأثیرپذیری سطح زمین از باد افزایش میدهد؛ بنابراین، در مناطقی که با افزایش دمای ناشی از گرمایش جهانی و کاهش بارش مواجه هستند، فرسایش بادی تشدید مییابد. در این پژوهش، به بررسی تأثیر گرمایش جهانی بر میزان فرسایشپذیری خاک حاصل از باد، در غرب دشت مرکزی و شرق زاگرس میانی ایران پرداخته شد. برای پهنهبندی مناطق مستعد فرسایش بادی، از مدل اثر باد بر فرسایش ـ که لویز پلتیر (Peltier, 1950) ارائه کردهاست، استفاده شد. همچنین برای پیشبینی دما و بارش در آیندهی محدودهی پژوهش، از مدل مجیک سنجن استفاده شد. در ابتدا به پهنهبندی میزان تأثیرپذیری خاک از باد در دورهی کنونی پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد که دشت مرکزی ایران، تحت شرایط دما و بارش دورهی کنونی کاملاً مستعد فرسایش بادی شدید است. همچنین در مناطق مرتفع و قلل کوههای زاگرس، باد نقش بسیار ناچیزی در فرسایش خاک دارد. این پژوهش نشان داد که در اثر گرمایش جهانی در دهههای آتی، پهنههایی که در آنها فرسایش بادی شدید است، توسعه مییابد و مناطقی از دامنههای شرقی کوههای زاگرس که در دورهی کنونی، باد در فرسایش خاک آن نقش چندانی ندارد، در آینده مستعد فرسایش بادی شدیدی هستند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |