سال 12، شماره 2 - ( تابستان 1401 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 121-105 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس ، pajouhesh.mehdi@sku.ac.ir
چکیده:   (1803 مشاهده)
عمق خیسی، مقدار آبی است که در خاک نفوذ و لایه داخلی آن را مرطوب می­کند و متغیری مهم در کاربرد­هایی مانند تولید رواناب و برآورد عملکرد رسوب است. این متغیر در برخی موارد در علم هیدرولوژیکی، جایگزینی برای نفوذ است و از آن به عنوان عاملی مهم در فرایند­های فرسایش خاک استفاده می­شود. ارزیابی اثر عمق خیسی بر تولید رسوب و رواناب ناشی از فرسایش آبی با استفاده از باران­ساز، در کشور و در دنیا  موضوع جدیدی است و پژوهش‌‌های متعددی در این زمینه انجام نشده­است. بنابراین اهمیت و ضرورت این تحقیق، برآورد رسوب معلق با اضافه کردن متغیر عمق خیسی به مدل منطقه­ای است. هدف از این تحقیق نیز بررسی اثر عمق خیسی بر توان تولید رواناب و رسوب با استفاده از معادله اصلاح شده ویلیامز است. در این مطالعه میدانی، از یک شبیه­ساز باران مجهز به سیستم­های قطره­ای نصب شده روی یک قطعه آزمایشی در دامنه کوه استفاده شد و منظور از آن، تولید بارندگی با  دو شدت 45 و 60 میلی­متر در ساعت در سه شیب 10، 20 و 30 درصد با سه تکرار بود. سپس رواناب و رسوب به دست آمده از هر پلات، در فواصل زمانی ده دقیقه‌­ای در بطری­‌های مخصوص جمع­آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. در ادامه، مقدار رسوب تولید شده در پایان هر بارش، وزن و برای هر پلات محاسبه شد. برای اندازه­گیری عمق خیسی با استفاده از میل­های بافت نازک درجه­بندی شده، میزان عمق خیس­شدگی هر ده دقیقه یک­بار به صورت قطری با سه تکرار در داخل پلات صورت گرفت. از ضریب تبیین (R2) و معیار نش ـ ساتکلیف (Nse) نیز به عنوان معیار­های عملکرد رسوب برای مدل استفاده شد. نتایج نشان داد که در ارزیابی نتـایج در شبیه­‌سازی میزان رسوب، ضریب نش­ ـ ساتکلیف و ضریب تبیین به عنوان دو مورد از پرکاربرد­ترین شاخص­ها، مقدار 88/0 Nse= و 88/0R2= را از خود نشان دادند. نتایج حاصل از برآورد میزان رسوب معلق در مراحل واسنجی (81/0 Nse= و 81/0R2=) و اعتبارسنجی (81/0Nse=  و 81/0R2= برای منطقه مورد مطالعه بسیار مناسب بود.
 
متن کامل [PDF 739 kb]   (396 دریافت)    

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.