سال 11، شماره 3 - ( پائیز 1400 )                   جلد 11 شماره 3 صفحات 179-160 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، کرمان، ایران ، Zohreebrahimi2018@ujiroft.ac.ir
چکیده:   (1839 مشاهده)
فرسایش بادی یکی از مهم­ترین عوامل تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است که آلودگی ناشی از آن، اثرات نامطلوبی را بر کیفیت هوای این مناطق برجاگذاشته است. بنابراین، بررسی مداوم این پدیده و کشف روند تغییرات آن می­‌تواند گامی مؤثر در جهت کاهش خطرات زیست محیطی رخدادهای فرسایش بادی و توفان­‌های گردوغبار باشد. هدف اصلی این مطالعه، تحلیل روند تغییرات زمانی و مکانی آلودگی ناشی از این رخدادها در استان فارس است. بدین منظور، برای محاسبه شاخص آلودگی توفان گردوغبار (PDSI) از داده­‌های ساعتی مربوط به کد رخدادهای گردوغبار و دید افقی سال­های 1379 تا 1397 استفاده شد. روند تغییرات زمانی PDSI، با استفاده از آزمون من ـ کندال و الگوی پراکنش مکانی غبارآلودگی هوا، با استفاده از نقشه­‌های تهیه شده از روش وزن­‌دهی فاصله معکوس تحلیل شد. نتایج نشان داد که مقدار متوسط غبارآلودگی هوا در دوره مطالعاتی برای ایستگاه­های آباده، اقلید، ایزدخواست، داراب، درودزن، زرقان، شیراز، فسا، لار، لامرد و نیریز به ترتیب 8/46، 1/15، 17، 2/133، 9/12، 3/49، 5/217، 6/266، 9/171 و 9/140 بوده­‌است. بر اساس آماره من-کندال، روند تغییرات افزایشی معنی­دار (96/1+<z) برای اغلب ایستگاه­‌ها در فروردین ماه و روند کاهشی معنی­‌دار  (96/1->z) اغلب در مهرماه مشاهده شد. روند تغییرات فصلی و سالانه آلودگی ناشی از توفان­‌های گردوغبار در بیش از 70 % ایستگاه­‌های مطالعاتی، افزایشی بود. همچنین نتایج نشان داد که ایستگاه­‌های داراب و لار، روند تغییرات کاهشی معنی­‌داری را در سال­‌های اخیر تجربه کرده‌­اند. از نظر مکانی، بیشترین الگوی توزیع ذرات گردوغبار در نواحی مرکزی، جنوب غربی و جنوب شرقی استان فارس (120<PDSI) مشاهده شد. نتایج این مطالعه می­‌تواند برای شناسایی مناطق حساس به فرسایش بادی و اجرای اقدامات مناسب برای کاهش خطرات ناشی از غبارآلودگی هوا مفید باشد.
متن کامل [PDF 1152 kb]   (589 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مدلسازی و تحلیل زمانی و مکانی رخداد انواع مختلف فرسایش محیطی
دریافت: 1400/3/3 | انتشار: 1400/7/1

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.