سال 11، شماره 4 - ( زمستان 1400 )                   جلد 11 شماره 4 صفحات 121-95 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.22517812.1400.11.4.3.7

XML English Abstract Print

تحلیل فضایی تنش‌های گیاهی و فرسایش مرتبط با بافت خاک و اقلیم مبتنی براصول سنجش دور و روش‌های تجربی(مورد مطالعه: شهرستان مراوه تپه)
یوسف درویشی* ، امیر اشنویی نوش آبادی ، محمد حسین فرنگی
گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور ، phddarvishi@yahoo.com
چکیده:   (1618 مشاهده)
فرسایش به ویژه فرسایش آبی، یکی از مسائل مهم و اصلی تخریب منابع زیست محیطی است. جلوگیری از فرسایش، مستلزم شناخت ابعاد مختلف آن است. تنش به مفهوم تغییر شرایط طبیعی و بهینه فیزیولوژی گیاه است که به کاهش رشد و نمو آن منجر می­شود. از کاربردهای مهم تصاویر ماهواره­ای تحلیل­ سری­های زمانی گیاهی است. در بعضی مواقع از خود تصاویر ماهواره­ای یا داده­های ثانویه استخراج شده مثل شاخص­ها و مؤلفه­های تصویر در تحلیل­های سری زمانی استفاده می­شود که این داده­ها خود نیازمند پیش­ پردازش­ها و یکسان­سازی از لحاظ سیستم مختصات یا حتی نیازمند پردازش­های مجدد برای استخراج پارامتر­های آماری مثل میانگین، مینیموم، ماکزیمم، تغییر­پذیری و آنومان­ها است. هدف این پژوهش، تحلیل فضایی تنش­های گیاهی و فرسایش مرتبط با بافت خاک و اقلیم مبتنی بر سنجش از دور و روش­های تجربی است؛ بدین منظور ابتدا با بررسی داده­های ماهواره مودیس، محاسبه آنامالی­های گیاهی در هر پیکسل بر اساس توزیع z انجام شد. سپس با استفاده از پارامترهای مؤثر در تنش­ گیاهی همچون رطوبت، تبخیر و تعرق، دما و بارش با بازه زمانی 26 ساله، آنالیز سری زمانی­ها به روش منکندال انجام شد. در این مطالعه از تارنمای EarthData، تصاویر ماهواره‌ مودیس با کد (MOD13Q1) از سال 2010 تا 2017  دریافت و پیش‌پردازش و پردازش‌های لازم بر روی آن انجام‌ شد. همچنین به‌منظور آشنایی با شهرستان و برنامه‌ریزی صحیح و اصولی، برای مطالعات فرسایش از منطقه مراوه‌تپه بازدید و در نهایت، برای محاسبه فرسایش به استفاده از روش‌ تجربی همچون EPM در منطقه موردمطالعه اکتفا شد. نتایج این تحقیق نشان داد که به علت عدم رعایت مسائل چرای دام و منع بهره‌برداری از مناطق حساس به فرسایش به‌خصوص تبدیل روبه رشد تغییر کاربری به زراعت و از بین رفتن پوشش مرتعی، فشرده شدن حتی به بروز هرز آب‌ها و شسته شدن خاک سطح مراتع منجر شد و تشدید آن به نحوی بود که دامنه‌ها به‌طورکلی تخریب و فرسایش‌های شیاری خیلی شدیدی در اکثر نقاط نمایان شد. روند تغییرات پوشش­گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و ارتباط آن با بارندگی در جنوب و شمال شرقی مراوه تپه نیز نشان داد که بین پوشش گیاهی و میزان بارندگی همبستگی معناداری وجود داشت.
واژه‌های کلیدی: تنش‌گیاهی، تصاویر مودیس، داده‌های‌هواشناسی، سنجش، فرسایش.
متن کامل [PDF 1458 kb]   (869 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تحلیل فضایی عوامل فرساینده، و استخراج الگوهای پراکندگی و انتشار فرسایش
دریافت: 1400/3/11 | انتشار: 1400/10/1
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.