سال 12، شماره 1 - ( بهار 1401 )
جلد 12 شماره 1 صفحات 144-129 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
fotouhi firoozabad F. Presenting Prediction Equation of Soil Erodibility Amount Based on Physicochemical Properties Affecting It (Case Study: Cross-section of Yazd-Ardakan Plain). E.E.R. 2022; 12 (1) :129-144
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-682-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-682-fa.html
فتوحی فیروزاباد فرزانه. ارائه معادله پیشبینی مقدار فرسایشپذیری خاک بر اساس ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مؤثر بر آن (مطالعه موردی: مقطعی از دشت یزد ـ اردکان). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1401; 12 (1) :129-144
گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان ، f.fotouhi@ardakan.ac.ir
چکیده: (1791 مشاهده)
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد فرسایش خاک، ویژگی ذاتی خاک یا همان فرسایشپذیری است. در این پژوهش، مقدار فرسایشپذیری خاک (K) در مقطعی از دشت یزد ـ اردکان تعیین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مؤثر بر آن شناسایی شد. همچنین با استفاده از آنالیز مؤلفههای اصلی (PCA) و رگرسیون چند متغیره خطی، رابطهای برای پیشبینی مقدار فرسایشپذیری خاک ارائه شد. نتایج تجزیه ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک نشان داد که خاکها عمدتاً بافت سبک شنی تا لوم شنی با ماده آلی کم و آهکی دارد. خاکهای مورد بررسی از نظر شکل ساختمانی، دانهای و اسفنجی خیلی ریز تا ریز و کد ساختمانی آنها بر اساس USLE، 2 و 1 بود. نفوذپذیری نیمرخ خاک، زیاد تا خیلی زیاد (4/18 سانتیمتر در ساعت) بود و بر اساس USLE، غالباً در کلاس 1 و 2 و در برخی موارد در کلاس 3 قرار داشت. مقدار فرسایشپذیری برآوردی بر اساس رابطه رگرسیونی ویشمایر ـ اسمیت به طور میانگین در سه دشت سر لخت، اپانداژ و پوشیده به ترتیب 0385/0، 03/0 و 019/0 تن ساعت بر مگاژول میلیمتر بود. نتایج حاصل از بررسی مؤلفههای اصلی نشان داد که میتوان سه مؤلفه اول را با توجه به مقادیر ویژه حاصل از پارامترها و درصد واریانس، به عنوان مؤلفه اصلی انتخاب کرد. ضریب همبستگی مؤلفههای اول، دوم و سوم با شاخص فرسایشپذیری خاک به ترتیب 88/0، 04/0– و 41/0 به دست آمد. بررسی رابطه بین فرسایشپذیری خاک (K) و مقادیر مؤلفههای اصلی بهدست آمده از PC1، PC2 و PC3 با استفاده از مدل رگرسیونی چندمتغیره خطی نشان داد که اثر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی بر فرسایشپذیری خاک، معنیدار (001/0> p) و ضریب تبیین آن (R2) به میزان 88/0 درصد به دست آمد. برای ارائه رابطهای دقیقتر برای پیشبینی فرسایشپذیری در خاکهای مناطق نیمه خشک و خشک، باید پژوهشهایی مشابه در سایر خاکهای نواحی نیمه خشک و خشک ایران انجام شود.
واژه‌های کلیدی: آنالیز مؤلفه های اصلی، رگرسیون چند متغیره خطی ، فرسایش پذیری خاک، معادله تلفات جهانی خاک (USLE).
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1400/6/30 | انتشار: 1400/12/21
دریافت: 1400/6/30 | انتشار: 1400/12/21
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
