دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، saffari@khu.ac.ir
چکیده: (2166 مشاهده)
پدیده گرد و غبار نشانهای از فرسایش محیطی است. تغییرات آب و هوایی همچون فقدان بارش، وجود ذرات خاک فرسایشپذیر و سرعت بالای باد، شرایط مناسبی را برای وقوع و شدت توفانهای گرد و غبار ایجاد میکند. برای درک بهتر تأثیرات گرد و غبار، منشأیابی، کنترل و مقابله با آثار زیانبار آن، لازم است این پدیده به طور منظم شناسایی و بررسی شود. هدف از این پژوهش، مطالعه تطبیقی تغییرات الگوی مکانی پدیده گرد و غبار استان تهران طی بیست سال (بازه سالهای 2019-2000) است. درنتیجه، پس از بررسی روزهای دارای حداکثر پدیده گرد و غبار و استخراج گلبادهای مرتبط با آن، سه شاخص NDDI، AOD و DBAAEL با استفاده از تصاویر سطح 1 سنجنده مودیس ماهواره ترا و آکوا محاسبه شد. با جمعبندی تمام الگوهای شاخصهای گرد و غبار در سال 2000، عمده مراکز تراکم هسته غبار بر روی شمال عراق و دشتهای جنوب دریاچه ارومیه و دشتهای واقع در دامنه غربی رشتهکوه زاگرس قرار داشت؛ ولی نقشههای نهایی استخراج شده از الگوهای سال 2019 نشان داد که به طور کلی، تراکم ذرات گرد و غبار در کل ایران کمتر شدهاست و هسته غبار در عرضهای جنوبی استان تهران از شهریار تا ورامین و رباط کریم و مشخصاً بر روی لندفرمهای رسوبی انتهایی حوضههای آبریز استان تهران متمرکز است و این میتواند بیانگر تغییرات اساسی بر روی پوشش زمین طی بازه بیست ساله تحقیق باشد.