امین عبدلعلی پور، مریم رحمتی، امیر قلیچی،
سال ۱۳، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
ایران کشوری با تنش آبی بالاست؛ به طوری که در اکثر حوضه‌های آن، بهره‌برداری از منابع آب در عمل از کل آب تجدیدپذیر سالانه آن بیشتر است. این شرایط کمیابی آب با نشانههایی همچون فرسایش خاک، طوفانهای گرد و غبار و خشک شدن تالابها و دریاچهها میتواند توسعه پایدار را به شدت تحتتأثیر قرار دهد. پایش دورهای دریاچهها به عنوان منابع آبی حساس، روشی کارامد برای حفظ این منابع آبی و مدیریت بهینه آنهاست. پژوهش حاضر با هدف آشکارسازی پهنههای آبی فرسایش طی دورههای کم آبی و پرآبی، سنجش دقت و صحت این پهنهها با کمک شاخصهای طیفی سنجش از دور و تحلیل علل این تغییرات در دریاچه نئور انجام شد. برای تشخیص توده آبی و غیر آبی، سه شاخص استخراج اتوماتیک آب (AWEISH)، اختلاف آب نرمال شده (NDWI) و اختلاف پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) طی یک دوره ۳۲ ساله کم آبی و پرآبی بر روی تصاویر لندست ۵ و ۸ اجرا شد. میزان عملکرد هر یک از شاخصها (صحت کلی و ضریب کاپا) در قالب الگوریتم ماشینبردار پشتیبان (SVM) و روش کمترین فاصله ارزیابی شد. نتایج پایش سه دهه تغییرات میانگین سالانه مساحت پهنه آبی دریاچه، روندی نزولی داشت. به طور کلی با توجه به هر سه شاخص آبی، مرز دریاچه در سال ۲۰۰۵ به طور میانگین بیشترین پیشروی را به سمت خشکی (۱۳/۴ کیلومتر مربع) داشت و در سال ۲۰۱۹، کمترین میزان پیشروی (۲۱/۲ کیلومتر مربع) را نشان داد. برای تحلیل هر چه دقیقتر این تغییرات طی سالهای اخیر، دادههای اقلیمی نزدیکترین ایستگاه هواشناسی منطقه (سینوپتیک اردبیل) تجزیه و تحلیل شد و به خوبی توانست تأثیر نوسانات بارشی را بر روند تغییرات مساحت دریاچه نشان دهد.
