زهرا گوهری، هایده آراء، هادی معماریان خلیل آباد،
سال ۱۴، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
شناخت و ارزیابی پهنههای متاثر از فرسایش بادی، ابزار مهمی برای مدیران و برنامهریزان در راستای توسعه پایدار در مناطق مختلف به شمار میرود، لذا شناسایی عوامل موثر بر توسعه این پهنهها در هر منطقه از ضروریات طرحهای مدیریتی میباشد. با توجه به شرایط اقلیمی شهرستان سرخس، پارامترهایی مانند خشکسالی، طوفان های گرد و غبار از یک طرف، توسعه اراضی کشاورزی و تبدیل مراتع به دیمزارهای کم بازده از سوی دیگر سبب پیشروی و توسعه این پهنهها گردیده است، لذا هدف از این پژوهش الویت بندی کانون های فرسایش بادی با توجه به جهت پیشروی پهنه های ماسه ای و منابع و مناطق استراتژیک تهدید شونده شهرستان شامل مناطق جمعیتی، تاسیسات ، مناطق توریستی، فرهنگی، اقتصادی، کشاورزی و راههای ارتباطی می باشد. دوره مطالعاتی انتخاب شده در این تحقیق از سال میلادی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ میباشد که بررسیها بصورت دورههای ۵ ساله، ۲۰۰۰، ۲۰۰۵، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ انجام گرفت. نقشه کاربری اراضی به منظور جداسازی پهنههای ماسهای و تعیین جهت پیشروی آنها با استفاده از تکنیک‌های طبقه‌بندی نظارت شده، تهیه گردید. این تکنیکها شامل روشهای پیکسل پایه، شیءگرا و درخت تصمیم گیری میباشد. به منظور صحت سنجی نتایج علاوه بر استفاده از پارامترهای دقت کل، ضریب کاپا، ماتریس خطا، دقت تولید کننده و استفاده کننده، از دو پارامتر مغایرت کمی و مغایرت تخصیصی نیز استفاده گردید. نتایج نشان داد که با توجه به پهنههای فرسایش بادی سال ۲۰۱۵، مجموعا ۲۴ کیلومتر از راه آهن سرخس- مشهد، ۲۹۵ کیلومتر از راههای مواصلاتی، تعداد ۲۵ روستا، ۴۸۰۱ هکتار جنگل دست کاشت منطقه و مناطق مهمی از جمله فرودگاه الماس، پالایشگاه خانگیران و منطقه ویژه سرخس در این پهنهها واقع شده اند، همچنین کانون فرسایش بادی صمد آباد، گنبدلی- آبمال تا صمدآباد، یازتپه-خانگیران، گنبدلی- آبمال و صمد آباد به ترتیب بایستی در اولویت برنامهریزی مدیریتی جهت جلوگیری از پیشروی پهنههای ماسهای قرار گیرند.
