۵ نتیجه برای تصاویر ماهوارهای
مهدیه شاکر، هادی اسکندری دامنه، حسن خسروی،
سال ۰، شماره ۰ - ( ۱-۱۴۰۴ )
چکیده
توفان گرد و غبار، فرآیند پیچیدهای است که تحت تأثیر فعل و انفعالات سامانههای جوی بوده و شرایطی مانند سرعت زیاد باد، خاک خشک و بدون پوشش یا با پوشش سطحی کم و هوای خشک باعث ایجاد آن میشود. این توفان ها میتواند روی تغییرات آب و هوایی اثر گذاشته و سبب آسیبهای جدی برای مردم شود. در این پژوهش برای بررسی تغییرات مکانی و زمانی گرد و غبار در استان البرز از دادههای سنجش از دوری سنجنده مودیس با قدرت تفکیک مکانی ۱ کیلومتر در بازه زمانی ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ از ماهواره ترامودیس استفاده گردید. میزان شاخص عمق نوری در یک بازه ۲۰ ساله در ۵ درجه، خیلی‌کم، کم، متوسط، شدید و خیلی شدید با استفاده از روش Natural Breaks Classification طبقهبندی گردید. بررسی روند تغییرات AOD استان البرز در این بازه زمانی ۲۰ ساله نشان داد، میزان شاخص عمق نوری در جنوب و جنوب غرب استان افزایش یافته است. همچنین بررسی میزان حداقل، حداکثر و متوسط سالانه شاخص عمق نوری نشان داد که در این دوره ۲۰ساله این شاخص افزایشی بوده به طوریکه میزان حداقل آن از ۰۶/۰ در سال ۲۰۰۱ به ۱۳/۰ در سال ۲۰۱۸، میزان حداکثر از ۱۸/۰ در سال ۲۰۰۱ به ۴۱/۰ در سال ۲۰۰۹ و مقادیر متوسط نیز در سالهای ۲۰۰۸، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ به بالاترین مقدار یعنی ۱۹/۰ رسیده‌اند. بررسی تغییرات کلاس‌های مختلف با استفاده از روش مد نظر در بازه‌های ۵ ساله ه، نشان داد که کلاس‌های خیلی کم و شدید کاهشی و دیگر کلاس‌ها بخصوص کلاس خیلی شدید، افزایشی بوده است به طوریکه از میزان ۰۱/۳ درصد در سال ۲۰۰۱ به میزان ۰۲/۸ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
محمد مهدی حسین زاده، احمد نوحه گر، سید حسن صدوق، عنایت غلامی،
سال ۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۰ )
چکیده
مناطق دلتایی عوارض فیزیکی پویایی هستند که تغییرات رخ داده در آنها در مقیاس‌های زمانی و مکانی منجر به ثبت رویدادهای مخاطره انگیز میشود. آشکارسازی تغییرات و تهیه نقشه‌های تغییرات رودخانه‌ای در بسیاری از طرح‌ها و مطالعات از نیازهای اساسی برای برنامه ریزان محیطی و منطقه‌ای است. تغییرات ژئومورفیک مانند تغییرات زمانی و دوره‌ای بسترهای رودخانه‌ای و سواحل متداولترین تغییرات در همه محیط‌های دلتایی هستند. دلتای رودخانه مهران واقع در غرب استان هرمزگان، دارای جوامع مسکونی متعددی است. تغییرات در عوارض گوناگون ژئومورفیک، مانند جابجایی بستر رودخانه در طی بازه ۲۱ ساله، با استفاده از تصاویر ماهوارهای TM و ETM کشف و شناسایی شدند. تفریق باندی ساده و روش تعیین میانگین جهت‌دار خطی برای کشف و شناسایی تغییرات در سطح محدوده مورد مطالعه به کار گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که کانال رودخانه مهران در بازه زمانی ۲۱ ساله دارای جابجایی زیادی بوده به طوری که تشکیل مئاندرهای جدید و متروک شدن بخش‌هایی از مسیر کانال نتیجه همین جابجایی می‌باشد. همچنین تغییرات اندکی در خط ساحل که نتیجه پیشروی و رسوب گذاری رودخانه به داخل خلیج فارس بوده مشاهده شده است.
خلیل رحیمی ، مهدی مزبانی،
سال ۳، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۲ )
چکیده
|
حضور انسان در طبیعت و اقدامات او خواسته و ناخواسته موجب بر هم خوردن تعادل و تشدید روند تخریب طبیعت میشود. امروزه افزایش جمعیت و تقاضا برای محصولات کشاورزی موجب شده تا پوشش گیاهی سطح زمین به ویژه جنگلها و مراتع با سرعت هشدار دهندهای توسط انسان تخریب شده و باعث افزایش فرسایش شود. در این پژوهش با استفاده از معادله جهانی فرسایش خاک و با بهرهگیری از تصاویر ماهوارهای TM (سال ۱۹۹۸) و ETM (سال ۲۰۰۹)، فرسایش حوزه آبخیز سیوند برای سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۰۹ تهیه شد. جهت استخراج و پردازش تصاویر ماهوارهای از نرم افزار ERDAS و برای ترسیم نقشهها و تحلیلهای مرتبط با آن از نرم افزارهای Arc GIS و SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد فرسایش در سال ۱۹۹۸ برابر با ۴۰۶۱۷۲۳۸۹ تن بوده است که در سال ۲۰۰۹ به ۴۱۶۳۶۴۳۷۷ تن رسیده است که به طور میانگین به ازای هر هکتار ۸۷/۱ تن افزایش یافته است. علت اصلی افزایش تغییرات فرسایش در طی دوره مطالعه کاهش پوشش گیاهی بوده است که این کاهش ناشی از افزایش جمعیت حوزه و به تبع آن افزایش دخالت در طبیعت و چرای بیرویه دام در اراضی مرتعی بوده است که پوشش گیاهی سطح خاک را کاهش داده و باعث شده است خاک در مقابل باران ضعیف و عوامل فرسایشی بسیار حساس شوند.
|
برومند صلاحی، مجتبی فریدپور،
سال ۱۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده
در این پژوهش، شمال غرب و غرب ایران شامل استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان، همدان، کرمانشاه و ایلام از نظر فراوانی پدیده گرد و غبار و علل وقوع آن بررسی شد. برای شناسایی منبع طوفان گرد و غبار، طوفان‌های گرد و غبار روزهای ۱۵ تا ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۰ و ۱۷ تا ۲۲ ژوئن ۲۰۱۲ (به عنوان نمونه) با استفاده از تصاویر ماهوارهای مودیس شرح داده شد. برای شناسایی این پدیده، از شاخص اختلاف دمای روشنی (BTD) و ترکیب رنگی کاذب (RGB) استفاده شد. برای تحلیل سینوپتیک روزهای مذکور نیز دادههای مربوط به جو بالا از مرکز ملی اقیانوس و جوی به صورت روزانه دریافت شد. نتایج نشان داد که منابع اصلی گرد و غبارهای غرب و شمال غرب ایران، نواحی بیابانی عراق، شبهجزیره عربستان و صحرای بزرگ آفریقا است. نتایج تحلیل همدید روزهای مورد مطالعه نیز نشان داد که در تراز سطح دریا، وجود مرکز کم‌فشار بر روی عربستان و عراق مهمترین علت بروز طوفان گرد و غبار در غرب و شمال غرب ایران است. این کمفشارها شرایط مناسبی را برای صعود حجم عظیمی از گرد و غبار به هوا فراهم کردهاند. بررسی نقشه‌های تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال نشان داد که مهمترین عامل ایجاد گرد و غبار در غرب و شمال غرب ایران، حاکمیت زبانه پرفشار جنبحاره آزور و قرارگیری منطقه در زیر آن است. به طور کلی، استقرار مرکز کم‌فشار بر روی منطقه و حاکمیت پرفشار جنبحاره آزور، زمینه‌ساز شروع گرد و غبارهای گسترده در شرایط آب و هوایی خشک است که فقدان پوشش گیاهی متراکم در منطقه به تشدید این پدیده منجر شدهاست. استفاده از تصاویر ماهوارهای و تکنیک‌های سنجش از دوری نیز میتواند اطلاعات مناسبی را در خصوص ردیابی منشأ و سطح گستردگی این پدیده در اختیار مدیران و تصمیمگیران قرار دهد.
قباد رستمی زاد، زهرا خان بابایی، محمد طهمورث،
سال ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
یکی از عوامل مهم در مطالعات منابع طبیعی و محیط زیست، شناخت کاربریها و تعیین سطح گسترش آنها در منطقه است. دادههای ماهوارهای، یکی از سریعترین و کم هزینهترین روشهای تهیه نقشه کاربری اراضی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین بهترین الگوریتم طبقهبندی تصاویر ماهوارهای لندست ۸ مرداد ماه سال ۱۴۰۰، از بین چهار روش طبقهبندی نظارتشده به منظور استخراج نقشه کاربری اراضی حوضه آبخیز سد تهم انجام شد. در این مطالعه از روش طبقهبندی نظارت شده تصاویر ماهوارهای و چهار الگوریتم ماشینبردار پشتیبان استفاده شد و حداکثر احتمال، حداقل فاصله از میانگین و فاصله ماهالانویی، پنج کلاس کاربری برای منطقه شامل اراضی کشاورزی (۲۶/۳ %)، اراضی مرتع (۸۵/۸۹ %)، مسکونی (۱۵/۰ %)، پهنه آبی (۱۹/۱ %) و اراضی بایر (۵۵/۵ %) استخراج شد. همچنین نتایج نشان داد که الگوریتم ماشینبردار پشتیبان با دقت کلی ۲۴/۹۸ % و ضریب کاپا ۹۶۹/۰ ، به عنوان دقیقترین الگوریتم مشخص شد و الگوریتم حداقل فاصله از میانگین با دقت کلی ۳۶/۹۴ % و ضریب کاپا ۹/۰ ، دقت کمتری داشت. با استفاده از یافتههای این پژوهش میتوان فرسایش منطقه را تا حدود زیادی کاهش داد و از منابع موجود در منطقه به طور بهینه استفاده کرد که برآیند آن جلوگیری از کاهش کیفیت آب پشت سد برای مصرف آب شرب شهر زنجان و جلوگیری از ورود رسوبات بیشتر به دریاچه سد و کاهش حجم آن خواهد بود.
