مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

طوفان­های گرد و غبار و بادهای شدید، فرایندی طبیعی است که در سراسر مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا رخ می­دهد. پدیده گرد و غبار، یکی از پیامدهای مهم بیابانزایی به شمار می­رود که باعث خسارات بسیاری می­گردد. هدف این مطالعه، بررسی و تحلیل روند وقوع پدیده گرد و غبار در محدوده شهرستان بندرعباس می­باشد. به این منظور، ابتدا با بررسی فراوانی ماهانه و سالانه گرد و غبار از سال 1985-2005 میلادی در شهر بندرعباس و با استفاده از آزمون من-کندال، روند مربوط به پدیده گرد و غبار به صورت سالانه و ماهانه در ایستگاه سینوپتیک بندرعباس مورد بررسی قرار گرفت. همچنین دیاگرام گلباد سالانه مربوط به بادهای غالب منطقه ترسیم شد. نتایج کلی تحلیل روند با آزمون من-کندال در این دوره نشان داد که وقوع روزهای همراه با گرد و غبار، روند نسبتا ثابتی داشته است. تحلیل داده‌های ماهانه نشان داد این ثبات در ماه‌های ژانویه تا سپتامبر بیشتر بوده و در دیگر ماه­های سال، روندی نامنظم داشته است. بررسی نمودارها به­صورت موردی (جزئی) نشان داد فراوانی وقوع گرد و غبار در سال 1996 افزایش داشته و بعد از آن روند کاهشی نشان داده است. این پدیده از سال 2000 به بعد دوباره روند افزایشی داشته است. نتایج همبستگی بین داده‌های سالانه بارش و فراوانی رخداد گرد و غبار حاکی از وجود رابطه معکوس بین این دو پارامتر بود. همچنین نتایج بررسی الگوهای وزش باد در منطقه نشان دهنده افزایش سرعت و فراوانی وزش باد در ماه­های خشک سال، با جهت غالب شمالی بود. بر مبنای این نتایج بیشترین فراوانی سرعت باد در منطقه مورد مطالعه 55/4 متر بر ثانیه ارزیابی شده است.