دانشگاه شهید بهشتی- دانشکده علوم زمین ، pari.gholami71@gmail.com
چکیده: (4049 مشاهده)
فرسایش بستر و کناره، تغییرات کانال رود و در نهایت آسیبپذیری کانال، مسئلهای اجتماعی، محیطی و اقتصادی است که اغلب خسارات جبرانناپذیری را به ساکنان و تأسیسات حاشیهی رودخانه وارد میسازد. در این تحقیق به منظور پیشبینی و ارزیابی میزان پایداری و ناپایداری کناره و بستر و شناسایی مناطقی با ریسک بالای آسیبپذیری کانال در رودخانهی مسیلموچان، بازهای از این رودخانه در حد فاصل روستاهای قلعه تا سرسختی به طول تقریبی 65/5 کیلومتر انتخاب شد. پس از مشاهدات میدانی، 8 مقطع در طول بازهی مورد مطالعه انتخاب و نمونهبرداری و اندازهگیریهای موردنیاز صورت گرفت. با استفاده از دادههای برداشت شده شامل مقدار دبی، تنش برشی مرزی و بحرانی، ضریب مانینگ، عرض کانال فعال، عرض دره، محاسبهی مساحت پهنههای حفاظت شده و فاقد تولید رسوب در حوضهی مورد مطالعه، محاسبهی شیبکانال، عرض کانال در دبیلبالبی، عمق کانال در دبیلبالبی، عرض دبی سیلاب و مشخص کردن نوع رسوبات بستر، پارامترهای موردنیاز از جمله کلاسهای خطر فرسایش کنارهای و فرسایش کانال در مدل رودخانهای شوم، محاسبه و در نتیجه آسیبپذیری کانال در 8 مقطع رودخانهی مسیلموچان انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی مقاطع این رودخانه در معرض آسیبپذیری متوسط تا زیاد قرار دارد؛ مقاطع 1، 2، 3، 4 و 5 دارای ریسک آسیبپذیری متوسط است و مقاطع 6، 7 و 8 ریسک آسیبپذیری بالایی دارد.