حجازی سید اسدالله، رضایی مقدم محمدحسین، ولیزاده کامران خلیل، موسوی کجابادی ندا. آشکارسازی وتعیین میزان فرونشست با استفاده از روش تداخلسنج راداری (D-InSAR) در محدوده دشت هریس. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1401; 12 (1) :183-206
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-645-fa.html
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز ، hejazi@tabriz.ac.ir
چکیده: (3440 مشاهده)
فرونشست، پدیدهای مورفولوژیکی است که تحتتأثیر عوامل محیطی و انسانی صورت میگیرد و به افت سطح آبهای زیرزمینی و در نتیجه فرونشست منجر میشود. در این تحقیق بهمنظور تعیین محدوده تحتتأثیر و برآورد میزان فرونشست، از روش تداخلسنج و تصاویر ماهواره Envisat و Sentinel1 استفاده شد. دشت هریس از جمله مناطقی است که با پدیده فرونشست زمین روبرو شدهاست و تعیین مکان و میزان فرونشست آن، میتواند به مسئولان مربوطه در جلوگیری از تشدید این پدیده در آینده کمک کند. به نظر میرسد افت سطح ایستابی و به دنبال آن افزایش تنش مؤثر، دلیل اصلی فرونشست این محدوده (دشت هریس) است که این تحقیق نیز در پی اثبات این فرضیه میباشد. با توجه به اینکه تصاویر ENVISAT از سال 2012 وجود ندارد، ادامه محاسبهی فرونشست در سالهای آتی از طریق تصاویر Sentinel1 انجام میشود. برای بررسی میزان فرونشست در منطقه، پردازشهای اولیه در نرمافزارهای(GIS) سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام و از دو فیلتر Goldstein و Adaptive برای بررسی نتایج به دستآمده استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در فیلتر Goldstein، مقادیر فرونشست در محدوده مورد نظر تا سال 2019، در حدود 9 سانتیمتر و میزان آپلیفت (بالا آمدگی) 8.5 سانتیمتر و در فیلتر adaptive، مقادیر فرونشست 9.5 سانتیمتر و میزان آپلیفت 8 سانتیمتر بودهاست. میزان فرونشست با عوامل لیتولوژی و زمینشناسی انطباق داده و مشخص شد که میزان فرونشست در رسوبات سست و منفصل بیش از سایر سازندها بود. در مقایسه فرونشست با کاربری اراضی نیز مشخص شد که بیشترین فرونشست در مراتع اتفاق افتادهاست. همچنین برای اعتبارسنجی تحقیق نیز ارتباط بین فرونشست و عمق چاههای منطقه مطالعه شد که همبستگی مثبت 87 درصد به دست آمد و نشان داد در مناطقی که فرونشست اتفاق افتاده، عمق چاهها هم عمیقتر است.