گروه مهندسی عمران، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران ، sarraf@riau.ac.ir
چکیده: (3193 مشاهده)
مدلهای بارش ـ رواناب مفهومی، از جمله ابزارهای ساده و در عین حال کارآمد در مدلسازی هیدرولوژیکی است. این مدلها با درنظرگرفتن اطلاعات ورودی از قبیل بارش، تبخیر ـ تعرق، دمای اندازهگیری شده و اطلاعات توپوگرافی حوضه، سیستم جریان را با استفاده از روابط پیچیده ریاضی شبیهسازی میکند. در این مقاله، از مدل هیدرولوژیکی ـ توزیعی WetSpa برای شبیهسازی رواناب حوضه زشک استفاده شد. این پژوهش، قابلیت الگوریتمهای بهینهسازی عنکبوت اجتماعی و عنکبوت اجتماعی بیوه سیاه را در واسنجی مدل هیدرولوژیکی WetSpa به منظور شبیهسازی بارش ـ رواناب حوضه زشک بیان میکند. از الگوریتمهای بهینهسازی بالا به صورت چند هدفه برای واسنجی یازده پارامتر سراسری مدل WetSpa استفاده شد. در این تحقیق از معیار نش ـ ساتکلیف و نش ـ ساتکلیف لگاریتمی نیز به عنوان تابع هدف استفاده شد تا بهوسیله آنها، عملکرد مدل در پیشبینی دبیهای حداکثری و حداقلی بهبود یابد. نتایج نشان داد که هر دو الگوریتم عنکبوت اجتماعی (SSO) و عنکبوت بیوه سیاه (BWO) به ترتیب با ضریب رگرسیون 0.71 و 0.76، عملکردهای مناسبی را در واسنجی مدل از خود نشان دادند. مقدار شاخص RMSE در دوره واسنجی نیز به طور متوسط برابر با 123.6 و 160.1 بود. همچنین، تجزیه و تحلیل حساسیت پارامترهای مؤثر نشان داد که 10K (ضریب رواناب سطحی) با 36% تأثیر بر مقدار دبی جریان، حساسترین پارامتر سراسری مدل WetSpa بود.