گروه علوم جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس ، m.akbarian@hormozgan.ac.ir
چکیده: (18 مشاهده)
فرسایش را می توان به عنوان یک تعادل مبتنی بر اقلیم و مدیریت زمین در نظر گرفت. درک چگونگی تاثیرپذیری فرسایش از تغییرات آب و هوایی، برای توسعه استراتژیهای مدیریتی مناسب، حیاتی است. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیرپذیری شدت فرسایش بادی از فرینهای بارشی به عنوان یکی از وقایع حدی اقلیمی است. دادههای پژوهش، شاخصهای رطوبت خاک و انبوهی پوشش گیاهی تصاویر ماهوارهای مودیس، دادههای بارش و نیز دادههای ژئومورفولوژیک و ویژگیهای سطح زمین است. علاوه بر مدل اریفر از نرمافزارهای Arc GIS و اکسل به عنوان ابزار استفاده شد. ضمن گردآوری نتایج مطالعات ژئومورفولوژی منطقه، محدوده به واحدهای همگن مطالعاتی تقسیم شد. در هر واحد، با استفاده از مدل اریفر به ارزیابی شدت فرسایش بادی اقدام شد. با اخذ آمار بارش ایستگاه سینوپتیک بندرجاسک بهعنوان تنها ایستگاه معیار منطقه، فرینهای بارشی در طول دوره آماری مشخص شد. ازآنجاییکه از بین ۹ معیار اریفر ۷ معیار آن با زمان تغییر زیادی نمیکند، این معیارها ثابت فرض شد. دو معیار مستقیماً از بارش تأثیر میپذیرند، معیار رطوبت خاک و معیار انبوهی پوشش گیاهی. این معیارها به کمک تصاویر ماهوارهای (شاخصهای NDVI و NDMI) و روابط آماری تبدیل به معیارهای اریفر شد. با فرض ثابت بودن سایر عوامل، شدت فرسایش بادی در ۱۰، ۲۰ و ۳۰ روز پس از وقوع فرینهای بارشی مورد محاسبه قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، متوسط شدت فرسایش بادی در جلگه غربی مکران، محدوده جلگه ساحلی سیریک و جاسک، 4/11 تن بر هکتار در سال است که در طبقه متوسط قرار میگیرد. نتایج نشان میدهد که فرینهای بارشی با افزایش رطوبت خاک و انبوهی پوشش گیاهی، کاهش مقطعی فرسایش بادی را سبب شدهاند. به نظر میرسد دلیل عدم تداوم کاهش فرسایش، موقتی بودن رویش گونههای یکساله تروفیت است. این گونهها ماندگاری چندانی نداشته و دوره رویشی آنها وابستگی تامّی به شرایط اقلیمی دارد.