مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

از جمله راههای جلوگیری از خسارت ناشی از سیل به ویژه هدررفت آب و خاک در حوزه های آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک اجرای پخش سیلاب در مناطق دشتی پایین دست حوزه است. انباشت رسوبات حمل شده توسط سیلاب از مناطق بالا دست حوزه آبخیز به مناطقی که سیستم پخش سیلاب انجام شده، منجر به تغییراتی در حاصلخیزی خاک و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک این مناطق می شود. جهت اندازه گیری تغییرات خاک در ایستگاه پخش سیلاب هشتبندی میناب استان هرمزگان، اقدام به حفر 12 پروفیل خاک در هر دو منطقه سیل گرفته و منطقه شاهد و نمونه گیری از عمق 0 تا 30 و 30 تا 60 سانتیمتری گردید. در نمونه های گرفته شده خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که در مناطق تحت اجرای پخش سیلاب میانگین درصد کربن آلی، ازت کل، میزان پتاسیم و فسفر، هدایت الکتریکی و نیز درصد رس نسبت به منطقه شاهد افزایش معنی دار و درصد ماسه، واکنش گل اشباع (pH) و درصد اشباع (SP) کاهش معنی داری یافت. از طرفی میزان سیلت در مناطق پخش سیلاب به طور غیرمعنی داری نسبت به مناطق شاهد کاهش یافت. از این رو می توان بیان نمود که اجرای سیستم پخش سیلاب در منطقه تحت تاثیر، به مرور زمان سبب تغییر بافت خاک و اثرگذاری مثبت بر حاصلخیزی خاک شده است. افزایش میزان عناصر پرمصرف نظیر ازت، فسفر و پتاسیم و همچنین کاهش واکنش گل اشباع یک تغییر مثبت در جهت افزایش حاصلخیزی خاک محسوب می شود هرچند افزایش هدایت الکتریکی ممکن است کشت برخی محصولات حساس را محدود سازد.