مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

زمین‌لغزش از جمله بلایای طبیعی است که به خسارت‌های انسانی و اقتصادی زیادی از جمله خسارت به مناطق مسکونی، صنعتی و منابع طبیعی منجر می‌شود. به­ دلیل این خطرات، روش‌های کمی و کیفی مختلفی به ­منظور ارزیابی حساسیت زمین‌لغزش ارائه شده­است. شهرستان خلخال نیز به­ سبب شرایط آب و هوایی و فیزیوگرافی خاص، همواره در معرض وقوع زمین‌لغزش قرار دارد. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی حساسیت زمین­لغزش شهرستان خلخال واقع در جنوب استان اردبیل با استفاده از روش ترکیبی و نوین مدل­های بیزین و رگرسیون لجستیک است. ابتدا نقشه­ی پراکنش زمین­لغزش­های منطقه­ی مورد مطالعه تهیه، سپس عوامل مؤثر بر وقوع زمین­لغزش  در این منطقه شناسایی شد. این عوامل شامل درجه­، شکل و جهت شیب، طبقه­های ارتفاعی، کاربری اراضی، سنگ‌شناسی، فاصله از گسل، رودخانه، جاده و تراکم زهکشی است. در مرحله­ی بعد وزن هر یک از کلاس­های عوامل مؤثر، با استفاده از تئوری بیزین و میزان تأثیر هر عامل، مطابق با مدل رگرسیون لجستیک محاسبه شد. در نهایت نقشه­ی نهایی حساسیت زمین­لغزش منطقه­ی مورد مطالعه، از ترکیب مدل­های مذکور تهیه و به چهار طبقه­ی حساسیت کم (۶۴/۲۴ درصد)، متوسط (۹۵/۲۵ درصد)، زیاد (۴۴/۲۴ درصد) و خیلی زیاد (۹۴/۲۴ درصد) تقسیم گردید. به­ منظور ارزیابی نقشه­ی مذکور، از ۳۰ درصد نقاط لغزشی استفاده نشده در مدلسازی و منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) استفاده شد. نتایج ارزیابی مدل در منطقه­ی مورد مطالعه، بیانگر دقت بسیار خوب این مدل با سطح زیرمنحنی ۷۰/۸۰ درصد ­است؛ بنابراین، می­توان پیشنهاد داد که نقشه­ی مذکور، می‌تواند در آمایش سرزمین و برنامه­ریزی منطقه‌ای­ شهرستان خلخال نقش به ‌سزایی داشته­باشد.