مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

این تحقیق به منظور بررسی اثر تغییر کاربری مرتع بر عملکرد اکوسیستم و ویژگی­های فرسایش­پذیری خاک با استفاده از روش LFA در مراتع سنندج انجام شد. ابتدا دو چشم­انداز مرتع دست نخورده و دیم­زار رها شده­ی همجوار مشخص شد. براساس روش  LFA، در هر چشم­انداز سه ترانسکت 50 متری در جهت شیب مستقر و در طول هر ترانسکت، قطعات اکولوژیکی بر اساس فرم رویشی بوته­ای، گراس، فورب، ترکیبی (ترکیبی از قطعات اکولوژیکی بوته، گراس و فورب) و فضای بین قطعات مشخص شد. از هر قطعه به صورت تصادفی 5 تکرار تعیین و 11 پارامتر سطح خاک برای هر تکرار اندازه­گیری شد. برای اندازه­گیری پارامترها از نرم­افزار LFA و برای مقایسه­ی لک­های اکولوژیکی دو چشم­انداز، از آزمون T جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد در چشم­انداز مرتع دست نخورده از لحاظ شاخص پایداری، بوته و از لحاظ شاخص چرخه­ی عناصر و نفوذپذیری، فرم گراس دارای بیشترین مقدار بود، ولی در چشم­انداز دیم­زار رها شده از نظر هر سه شاخص، قطعه ترکیب بیشترین مقدار را داشت. مقایسه­ی شاخص پایداری، نفوذپذیری و چرخه­ی عناصر غذایی کل نشان داد که مرتع دست نخورده از لحاظ هر سه شاخص بیش از دیم­زار­­ رها شده­است؛ به عبارتی، تغییر کاربری باعث کاهش عملکرد اکوسیستم و افزایش پتانسیل فرسایش­پذیری خاک شده است. بنابراین برای جلوگیری از کاهش عملکرد اکوسیستم، هدررفت و فرسایش خاک، بایستی بیش از پیش از تبدیل مرتع به دیم­زار با جدیت بیشتر جلوگیری شود.