مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

فرسایش‎­پذیری به عنوان یک ویژگی پویای خاک، به پایداری خاکدانه‎­ها و درصد ذرات درشت اولیه که به فرسایش مقاومند بستگی دارد. یکی از عوامل مؤثر در فرسایش خاک، پایداری خاکدانه­‎ها و مولفه­های مؤثر در آن است. با توجه به وجود ماسه­زارهای تثبیت شده بر اثر کاشت تاغ در توالی­های زمانی مختلف در منطقه‌ بیابانی تایباد، میزان تغییرات شاخص­‎های فرسایش‎­پذیری خاک سطحی در اثر تغییر ماده آلی، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 5 سایت متفاوت بر اساس سن کشت تاغ (41، 28، 19 و 11 ساله و یک سایت شاهد (بدون کشت تاغ) انتخاب شدند. با توجه به افزایش قدمت کاشت تاغ، نتایج نشان‌دهنده‎ 24% کاهش در مقدار شن، 14% و 8% افزایش به ترتیب در مقدار سیلت و رس است. حداکثر میانگین وزنی قطر خاکدانه­‎ها مربوط به سایت 41 ساله و برابر با 48/2 میلی­متر است. شاخص نسبت رس از 23/5 درصد در سایت شاهد به 3 درصد در سایت 41 ساله و شاخص نسبت رس اصلاح شده از 21/5 درصد در سایت شاهد به 06/3 درصد در سایت 41 ساله رسیده است. ماده آلی از 05/0 درصد در سایت شاهد به 4/0 درصد در سایت 41 ساله رسید. نتایج نشان می­دهد که شاخص میانگین وزنی قطر خاکدانه­‎ها یک روند افزایشی و شاخص نسبت رس و شاخص نسبت رس اصلاح شده یک روند کاهشی را طی کرده است. نتایج کلی این تحقیق بیانگر آن است که فرایند جنگل­کاری (تاغکاری) پایداری خاکدانه را افزایش داده و به کاهش فرسایش­پذیری خاک منتهی شده است.