گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه تبریز، تبریز ، a_ahmadi@tabrizu.ac.ir
چکیده: (2947 مشاهده)
تفاوت در ویژگیهای مورفولوژیکی، فیزیکی و ژئوشـیمیایی خاکها، بازتاب تفاوت در ترکیب شیمیایی مواد مادری است. به علت اهمیت تأثیر خصوصیات خاک بر بسیاری از برنامههای مدیریتی، هدف از این پژوهش بررسی عوامل تأثیرگذار بر تکامل خاکهای مختلف در بخشی از اراضی حوزه آبخیز کسیلیان مازندران است. بدین منظور از پروفیلها و مقاطع مختلف مطالعه شده، 7 پروفیل بهعنوان پروفیل شاهد در کاربریهای جنگل، مرتع و کشاورزی منطقه، با سازندهای زمینشناسی متفاوت حفر شد. نمونهها به آزمایشگاه منتقل و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین شد. سپس خاکها بر اساس کلید 2014 ردهبندی شد. در ادامه، میزان تکامل خاکهای مختلف با یکدیگر و علل این تفاوتها مقایسه شد و نتایج نشان داد که اقلیم در منطقهی تقریباً یکسان و مرطوب سرد بوده و تأثیر آن بر خاک نیز مشابه است، ولی آنچه که حتی تأثیر اقلیم را تعدیل کرده و خاکهای متنوعی در منطقه تشکیل دادهاست، از یک طرف تنوع سازندهای زمینشناسی و شیب و پستی و بلندی و از طرف دیگر، نقش انسان در قطع درختان جنگلی و تصرف اراضی در اطراف مناطق مسکونی و تغییر کاربری است. مقایسهی خاکهای اراضی تغییر کاربری یافته با خاکهای بکر جنگلی نشان میدهد که روند تخریب خاک با شدت زیاد اتفاق افتادهاست؛ به طوری که وجود خاکهای انتیسول و اینسپتیسول در مجاورت مالیسولها، تغییر رده خاکها را در شرایط مشابه طبیعی (از جمله زمینشناسی و پستی و بلندی) و در اثر تغییرکاربری اراضی نشان میدهد. نتایج این تحقیق میتواند الگویی از تغییرات خاک و کاربری اراضی در جنگلهای هیرکانی باشد. پس توصیه میشود جنگلزدایی در منطقه متوقف و امکان رویش طبیعی درختان جنگلی در اراضی رها شده فراهم شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی دریافت: 1399/10/15 | انتشار: 1399/11/10