دانشگاه اراک ، Javad_370@yahoo.com
چکیده: (60 مشاهده)
با توجّه به اهمّیت کنترل و ذخیره منابع آبهای سطحی و تاثیر رسوبگذاری مخازن سدها بر آن، در این پژوهش به بررسی مکانیزم رسوبگذاری در رودخانه و سدّ کمال صالح با مدلGstars4.0 پرداخته شد. برای انجام این کار بیش از 35 کیلومتر از طول رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای مدل و بررسی رسوبگذاری مخزن، دو حالت حدی، یکی سطح آب بیشینه در سد (مخزن پر) و دیگری مخزن نیمهپر در نظر گرفته شد و نرمافزار برای 50 سال اجرا گردید. نتایج اجرای مدل نشان داد که برای حالت مخزن پر و نیمه پر، رسوبگذاری در مکانهای متفاوتی روی خواهد داد. در حالت مخزن پر، رسوبگذاری در فاصله دورتری از سد و در انتهای مخزن انجام گرفته است. دلیل این امر نیز عمق بیشتر آب و در نتیجه سرعت کمتر در حرکت به سمت سد میباشد. جلوی جبهه رسوبگذاری در این حالت در حدود هفت هزار متر با سد فاصله دارد. این در حالی است که برای مخزن نیمه پر جبهه جلویی رسوبگذاری تقریبا 2500 متر با دیواره سد فاصله دارد. طولی از رودخانه که در حالت مخزن پر و نیمهپر رسوبگذاری در آن انجام میشود، به ترتیب 3243 و 3220 متر و بیشینه عمق رسوبگذاری به ترتیب 46/14 متر و 79/12 متر میباشد. بنابراین بنظر میرسد که تفاوت چندانی در طول رسوبگذاری و ارتفاع آن وجود ندارد و تنها مکان رسوبگذاری جا به جا شده است که در مخزن سد نیمه پر، رسوبگذاری به بدنه سد نزدیکتر شده است. در عمل جبهه رسوبگذاری میتواند با توجّه به وضعیت بهرهبرداری در بین این دو حالت قرار گیرد. بنابراین عملکرد بهرهبرداری از مخزن میتواند تأثیر زیادی را بر روی میزان رسوبگذاری در مخزن و عمر مفید آن ایجاد کند.