دانشگاه تهران ، hakhosravi@ut.ac.ir
چکیده: (18 مشاهده)
در این پژوهش ابتدا به بررسی تغییرات پارامترهای کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در دشت میناب و بررسی آنها در گذشته، حال و آینده پرداخته شد. به منظور پیشبینی وضعیت پارامترهای کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در آینده از سناریوهای جدید افزایش بهرهبرداری شامل 5، 10 و 15 درصد افزایش بهرهبرداری با استفاده از نرمافزار GMS10.5 کد مادفلو بهره گرفته شد. سپس بهمنظور ارزیابی تأثیر تغییرات افت آب زیرزمینی بر بیابانزایی منطقه از مدل ایرانی ارزیابی شدت بیابانزایی (IMDPA) استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، طی سالهای اخیر بهعلت حفاری چاههای عمیق و نیمهعمیق در حالت پایه (سالهای 1382، 1387، 1392 و 1397)، بیشترین افت آبخوان بهترتیب برابر با 16/3-، 87/12-، 89/23- و 30/30- متر بود. بیشترین میزان افزایش افت آب زیرزمینی در دشت میناب با گذشت زمان 1382-1414 تحت سناریوهای 5، 10 و 15 درصد افزایش بهرهبرداری بهترتیب 5/59-، 3/61- و 2/63- متر میباشد و حجم آبخوان تحت تأثیر این سناریوها 55/153، 86/160 و 17/168 میلیون مترمکعب نسبت به شرایط پایه تحت تأثیر این سناریوها بهترتیب کاهش مییابد. پیشبینیها در رابطه با پارامترهای کیفی EC و SAR در سالهای 1398، 1403، 1408 و 1414 نشان داد که این میزان این پارامترها در سال 1414 در آب زیرزمینی افزایش خواهد یافت و آلودگی ناشی از آن از سمت جنوب بهسمت شمال منطقه در حال حرکت است. بررسیهای انجام شده در مورد کلاسهای شدت بیابانزایی شدید با استفاده از مدل IMDPA در سناریوهای 5، 10 و 15 درصد افزایش بهرهبرداری نشان داد که بیشترین شدت بیابانزایی کلاس شدید در سناریو 15 درصد افزایش بهره برداری (22/%37) در سال 1414 رخ خواهد داد. بهطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در حال حاضر بیابانزایی با درجات مختلف در دشت میناب در حال رخ دادن است و در آینده نیز با شدت بیشتر ادامه خواهد یافت.