گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران ، hkaboli@semnan.ac.ir
چکیده: (2739 مشاهده)
برای مقابله با پدیده مخرب بیابانزایی، روشهای مختلف مکانیکی، شیمیایی و بیولوژیکی ـ کشت نهالهای سازگار یا کاربرد خاکپوشهای زیستی ـ پیشنهاد شدهاست. در این پژوهش، سیانوباکتریهای بومی دشت سجزی پس از جداسازی، کشت، خالصسازی و شناسایی، تکثیر شد و از نظر کلاس بافت خاک، به صورت محلول در آب و با وزن زیست توده 2.5 گرم در لیتر بر روی خاکهای مختلف اسپری شد. این امر به روش آب تلقیحی و با توجه به حجم منفذی بر روی نمونههای خاک صورت گرفت. همچنین مونومرهای ترکیبات پلیساکاریدی از جمله مانوز، زایلوز، آرابینوز و گلوکز، به روش کروماتوگرافی مایع شناسایی شد، سپس مقدار آنها اندازهگیری و به همان نسبت محلول آنها تهیه و بر روی نمونههای خاک اسپری شد. سرعت آستانه فرسایش بادی و میزان بادبردگی در سرعتهای مختلف باد نیز با استفاده از تونل باد به صورت فاکتوریل، در قالب طرح تصادفی با سه تکرار اندازهگیری شد. در ادامه، مقادیر مقاومت فشاری و برشی خاک نیز اندازهگیری شد. طبق نتایج آزمون تجزیه واریانس یکطرفه، میانگین بادبردگی در سرعت 7.15 و 15.06 متر بر ثانیه، با تیمار سیانوباکتری و بافت خاک رابطه معنیداری داشت. در سرعت 11.21 متر برثانیه نیز این مقادیر تحتتأثیر کلاسهای بافت و درصد رطوبت خاک قرار گرفت و با تیمار سیانوباکتری رابطه معنیداری نداشت. افزودن سیانوباکتریها به خاک، به افزایش مقاومت برشی خاک در برابر نیروی کنش باد منجر شد. نوع بافت و درصد رطوبت خاک، با مقادیر مقاومت برشی رابطه معنیداری نداشت. سیانوباکتریها در خاکهای لوم و لوم سیلتی نیز بهتر از انواع دیگر خاک استقرار یافت و همین امر، در شار تلفات خاک تأثیر گذاشت، اما به دلیل حساسیت ذرات کوچکتر از 0.84 میلیمتر به فرسایش بادی، تیمار سیانوباکتری در سرعت 11.21 متر بر ثانیه معنیدار نشد. با توجه به طبقهبندی USDA خاکهای Fine Sand و Very Fine Sand برای تثبیت با سیانوباکتریهای Microcoleus vaginatus و Coleofasciculus chthonoplastes مناسب است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی دریافت: 1400/5/28 | انتشار: 1401/4/1