دانشگاه تبریز ، hosseinrezaei@tabrizu.ac.ir
چکیده: (23 مشاهده)
برای جلوگیری از تخریب اراضی همواره بایستی پایش تغییرات شوری خاک صورت گیرد. در پایش مکانی تغییرات ویژگیهای خاک همچون شوری طراحی الگوی نمونهبرداری مناسب اهمیت بالایی دارد. بر این مبنا مطالعه حاضر در 155 هکتار از اراضی منطقه شاملو به بررسی نقش الگوی نمونهبرداری (تعداد و توزیع نقاط) در پهنهبندی شوری و کارایی نقشههای تهیه شده پرداخت. با استفاده از روش کریجینگ نقشههای شوری خاک برمبنای پنج الگوی نمونهبرداری شامل شبکههای منظم 100 و200 متری، شبکه 200 متری تو در تو و شبکههای مستطیلی 200×100 متری با دو جهت افقی و عمودی تهیه و پارامترهای میانگین اندازه محدودهها در هر نقشه، شاخص حداکثر کاهش و تراکم محدودهها محاسبه شدند. نقشههای تهیه شده پهنههای مختلفی از شوری با حداکثر مقدار آن در غرب منطقه را نشان دادند. نتایج مدلسازی مکانی برای انواع الگوی نمونهبرداری نشان داد که در طراحی مدل برتر نیمتغییرنما برای درونیابی نقش توزیع نقاط نمونهبرداری بیش از تعداد آنها است اما در مقادیر آستانه و دامنه تأثیر برعکس میباشد. نتیجه یکسان نسبت آستانه به سقف حاصله برای انواع الگوی نمونهبرداری که عمدتاً در این مطالعه اشاره به ذاتی بودن تغییرات مکانی شوری داشتند بیانگر مستقل بودن این شاخص از تعداد و توزیع نقاط نمونهبرداری بود. در میانیابیهای صورت گرفته هر چند توزیع نقاط مطالعاتی در دقت و صحت برآوردهای صورت گرفته مؤثر بود، ولی نقش تعداد نقاط بیشتر بود. نتایج نشان داد که در مطالعات درونیابی، تهیه نقشههایی با وضوح بالاتر و نتایج تفصیلیتر همواره مستلزم تعداد و تراکم بالای نمونهبرداری نیست، اما در الگوهایی با تعداد و تراکمهای یکسان کارایی نقشهها وابسته به توزیع نقاط نمونهبرداری است. همچنین تراکم ایدهآل محدودهها را نمیتوان بهطور مستقیم مرتبط با تراکم یا توزیع بهخصوصی از نقاط نمونهبرداری دانست. بنابراین توصیه میشود در طراحی الگوی نمونهبرداری خاک ابتدا تراکم بهینه یافت شود و سپس توزیع مناسب برای آنها ترسیم گردد.