مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

وقوع سیل یک پدیده طبیعی است و خطر وقوع آن در اطراف رودخانه‌ها به‌خصوص مناطق شهری و روستایی یک مسلئه جهانی است. به‌عبارتی تغییرات آب‌و‌هوایی و مداخلات انسانی در بستر رودخانه مخاطره سیلاب‌های شهری و روستایی را افزایش داده و باعث ایجاد خسارت به زیرساخت‌ها و صدمات جانی و مالی فراوانی شده است. هدف از این پژوهش شبیه‌سازی مورفولوژیکی وقوع سیلاب در رودخانه نوران‌چای (استان اردبیل)، می‌باشد. بدین منطور جهت شبیه‌سازی مخاطره سیلاب از مدل هیدرولیکی HEC-RAS استفاده گردید و از طریق الحاقی HEC-GEORAS پردازش داده‌های ژئومتری انجام شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار SMADA دوره بازگشت‌های مختلف سیلاب استخراج گردید. داده‌های اصلی موردنیاز برای این پژوهش شامل: نقشه‌های توپوگرافی 1:2000 رودخانه نوران‌چای، داده‌های هیدرومتری و شرایط مرزی رودخانه می‌باشد که از سازمان آب منطقه‌ای استان اردبیل تهیه گردید. بر اساس تجزیه تحلیل‌های صورت گرفته نتایج حاصل از پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت‌های 2، 50، 200 سال مشخص شد پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت دو سال حدود 122 هکتار از اراضی اطراف رودخانه به زیر آب خواهد رفت و خسارت جانی و مالی آن‌چنانی ندارد. پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت 50 سال با مساحت 266 هکتار و عرض پهنه سیل‌گیر حدود 307 متر خواهد رسید که می‌تواند خسارات‌های مالی و جانی در برداشته باشد. در نهایت پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت 200 سال با مساحت 329 هکتار و عرض پهنه 500 متر خواهد رسید که برای مناطق شهری و روستای اطراف رودخانه نوران‌چای خسارت‌های بسیار زیادی را ایجاد خواهد کرد بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود براساس پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت 50 و 200 سال برای جوامع بشری مخاطره‌آمیز خواهد بود درنهایت در راستای کاهش خسارات جانی و مالی براساس پهنه‌بندی سیلاب رودخانه نوران‌چای اقداماتی از قبیل: تجاوز نکردن به حریم رودخانه، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی به کاربری مسکونی و زهکشی مناسب آب رودخانه براساس پهنه سیلابی پیشنهاد می‌گردد.

واژه‌های کلیدی: استان اردبیل؛ دشت سیلابی؛ رودخانه نوران‌چای؛ شبیه‌سازی سیلاب؛ مدل HEC-RAS

     

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---