سال 14، شماره 4 - ( زمستان 1403 )
جلد 14 شماره 4 صفحات 18-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jahantigh M, Jahantigh M. The impact of furrow on aeolian sediment transport, erosion, and granulometry changes (Case study: Nimroz city of Sistan and Baluchestan Province). E.E.R. 2024; 14 (4) :1-18
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-859-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-859-fa.html
جهان تیغ معین، جهان تیغ منصور. بررسی تاثیر فارو بر میزان حمل رسوب، فرسایش وگرانولومتری رسوبات‌بادی (مطالعه موردی : شهرستان نیمروز استان سیستان و بلوچستان). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (4) :1-18
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران ، moienja23@yahoo.com
چکیده: (1424 مشاهده)
تداوم خشکسالی و تسریع روند بیابانزایی باعث تشدید وقوع طوفان‌های گرد و خاک و حرکت ماسه‌های روان در منطقه سیستان شده است که ضمن ایجاد بحران‌های زیست محیطی، خسارات زیادی را نیز به تأسیسات و زیر ساخت‌های شهری و روستایی در این منطقه بهمراه داشته است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر فارو بر افزایش زبری خاک به منظور کنترل ماسه‌های روان و کاهش بار رسوبی آن در کانون‌های فرسایشی منطقه کاروانسرای شهرستان نیمروز است. تیمارهای این پژوهش متشکل از نوع زبری (فارو و شاهد)، فاصله (1، 16، 31، 46، 61 و 76 متر)، و زمان (فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر) است که به صورت فاکتوریل در بلوک تصادفی و در 3 تکرار اجرا شد. با نصب تله رسوبگیر و پیکه چوبی، میزان رسوب حمل شده در تیمار و عمق فرسایش در بازه زمانی مورد مطالعه اندازه‌گیری شد. همچنین با نمونه برداری از تله‌های رسوبگیر پارامترهای آماری میانگین ترسیمی (Mz)، جورشدگی انحراف معیار جامع (σI)، کج شدگی ترسیمی (SKI) و کشیدگی (KU) برای هریک از تیمارها با استفاده از نرم افزار GRADISTAT آنالیز شد. یافته‌ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری در میزان رسوب به دام افتاده در تله‌های رسوبگیر در تیمارهای آزمایشی وجود دارد (05/0P >). بطوریکه با احداث فارو و افزایش زبری سطح خاک میزان رسوب از ۲/۴۵۴ گرم در منطقه شاهد به ۳/۶۸ گرم در محل احداث فاروها کاهش یافته است. همچنین بررسی پارامترهای رسوب‌شناسی نیز بیانگر کاهش محسوس اندازه ذرات رسوبات بادی در محل احداث فاروها (39/88 میکرون) نسبت به منطقه شاهد (220 میکرون) بودکه باعث تغییر بافت رسوب از کلاس شنی- لومی در منطقه شاهد به کلاس لومی در محدوده اجرای فاروها شده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر احداث فارو با افزایش زبری سطح خاک باعث کاهش میزان رسوب انتقالی توسط باد می‌شود که بستری مناسب برای کنترل حرکت ماسه‌های روان در کانون‌های فرسایشی منطقه سیستان را فراهم می‌نماید.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1403/7/8 | انتشار: 1403/10/1
دریافت: 1403/7/8 | انتشار: 1403/10/1
فهرست منابع
1. Amerykhah, H., Khadem, A. & Maszi, A. (2007). Predict Wind erosion in Omidiye land using models WEPS, RWEQ, WEQ and IRIFR. First National Conference Wind Erosion. Yazd, 10 P (in Persian).
2. Boroughani, M., Pourhashemi, S. & Zarei, M. (2019). Identification of Dust Source Areas and its Characteristics in Eastern Iran. Desert Ecosystem Engineer, 25, 39-52. (in Persian)
3. Chepil W.S. & Milne, R.A. (1941). Wind erosion of soil in relation to roughness of surface. Soil Science, 52 (6), 417-434. [DOI:10.1097/00010694-194112000-00001]
4. Caster, J., Sankey, J. B., Sankey, T. T., Kasprak, A., Bowker, M. A., & Joyal, T. (2024). Do topographic changes tell us about variability in aeolian sediment transport and dune mobility? Analysis of monthly to decadal surface changes in a partially vegetated and biocrust covered dunefield. Geomorphology, 447, 109021. [DOI:10.1016/j.geomorph.2023.109021]
5. Dong, Z., Chen, G., He. X., Han. Z., & Wang. X. (2004). Controlling blown sand along the highway crossing the Taklimakan Desert. Journal of Arid Environment, 57,329- 344. [DOI:10.1016/j.jaridenv.2002.02.001]
6. Ebrahimi-Khosfi, Z. (2019). Analysis of the effect of wind speed and soil moisture on horizontal visibility variations caused by dust event in arid regions (Study region: southeast of Iran). Desert Ecosystem Engineer, 16, 49-58. (in Persian)
7. Hagen, L.J., Van Pelt and, S, & Sharratt, B. (2010). Estimating the saltation and suspension components from field wind erosion. Aeolian Research, 1,147-153. [DOI:10.1016/j.aeolia.2009.08.002]
8. Hajehforosh, S., Khosroshahi, M., & Borhani, M. (2021). Evaluation of the efficiency of rock mulching method against wind erosion (Case study: Segzi plain and Fasaran plain of Isfahan). The Journal of Geographical Research on Desert Areas, 9(2), 113-135. (in Persian)
9. Iwasaki, K., Shimoda, S., Nakata, Y., Hayamizu, M., Nanko, K., & Torita, H. (2024). Remote sensing of soil ridge height to visualize windbreak effectiveness in wind erosion control: A strategy for sustainable agriculture. Computers and Electronics in Agriculture, 219, 108778. [DOI:10.1016/j.compag.2024.108778]
10. Jahanthigh, M., Najafinejad, A., jahantigh, M., & Hosseinalizadeh, M. (2022). Effect of sand mulch and nano-clay in buried clay pot irrigation on soil moisture, temperature and aggregate stability variations in arid region, case study: Nimroz City. Watershed Engineering and Management, 14(2), 260-281. doi: 10.22092/ijwmse.2021.354750.1901. (in Persian)
11. Jahantigh, M., Jahantigh, M, & Iranmanesh, F. (2023). Identification of Storms and Centers of Dust Production in Southeast of Iran (Case Study: Sistan Region). Quarterly journal of Environmental Erosion Research, 13 (3) :67-92. (in Persian)
12. Jahantigh, M., & Jahantigh, M. (2019). The effect of 120 days winds on flood deposits in Sistan region by sediment characteristics analyze. Quarterly journal of Environmental Erosion Research. 33(9), 85-104. (in Persian)
13. Jia, W., Zhang, C., Zou, X., Cheng, H., Kang, L., Liu, B., ... & Li, H. (2019). Effects of ridge height and spacing on the near-surface airflow field and on wind erosion of a sandy soil: Results of a wind tunnel study. Soil and Tillage Research, 186, 94-104. [DOI:10.1016/j.still.2018.10.005]
14. John, A. (2010). Emergency Wind Erosion Control, http://extension.unl.edu/publications.
15. Kardous, M., Bergametti, G., & Marticorena, B. (2005). Wind tunnel experiments on the effects of tillage ridge features on wind erosion horizontal fluxes. Annales Geophysicae, 23, 3195-3206. [DOI:10.5194/angeo-23-3195-2005]
16. Liu, M. X., Wang, J. A, Liu, L. Y, Ge,Y. Q., Li., X. Y., Hu, X., Song., Y., & Wang, L. (2006). Wind tunnel simulation of ridge-tillage effects on soil erosion from cropland, Soil & Tillage Research, 90, 242-249. [DOI:10.1016/j.still.2005.10.005]
17. Mohammadi, M. A., Matinkhah, H., Khajehuddin, J. (2010). Identification of scissor ecology as an effective species in controlling wind erosion, Second Conference on Wind Erosion and Dust Storm, February 17-18, Yazd. (in Persian)
18. Nicholas, P., Webb-Justin, W., Van, Z., Jason, W., Karl-Jeffrey, E., Herrick, Ericha M., Courtright-Benjamin, J., Billings, R., Adrian, C., Michael, C., Duniway-Justin, D., Derner, Jenny, L., et al., (2017). Enhancing Wind Erosion Monitoring and Assessment for U.S. Rangelands, Rangelands, 39, 3-4, 86-96. [DOI:10.1016/j.rala.2017.04.001]
19. Refahi, H,. (2004). Wind erosion and its control. Tehran Publishing. 315 p. (in Persian)
20. Rostami, N., Karimi, H., Tavakoli, M., Mirhasani, M., & Heydari, M. (2023). Evaluation of Oil Mulch Effect on Wind Erosion Threshold Velocity and Some of Soil Properties, (Case Study: Dehloran, Ilam). Desert, 28(1), 85-101. doi: 10.22059/jdesert.2023.93544. (in Persian)
21. Shahsavani, A., Naddafi, K., Haghighifard, N.J., Mesdaghinia, A., Yunesian, M., Nabizadeh, R., Arahami, M., Sowlat, M.H., Yarahmadi, M., Saki, H. & Alimohamadi, M. (2012). The evaluation of PM10, PM2. 5, and PM1 concentrations during the Middle Eastern Dust (MED) events in Ahvaz, Iran, from april through september 2010. Journal of arid environments, 77, 72- 83. [DOI:10.1016/j.jaridenv.2011.09.007]
22. Vaezi, A. R., Sadeghi, S. H. R., Bahrami, H. A., & Mahdian, H. A. (2008). Modeling the USLE K-factor for calcareous soils in northwestern Iran. Geomorphology, 97(3-4), 414-423. (in Persian) [DOI:10.1016/j.geomorph.2007.08.017]
23. Wang, C., Hill, R. L., Bu, C., Li, B., Yuan, F., Yang, Y., ... & Zhang, K. (2021). Evaluation of wind erosion control practices at a photovoltaic power station within a sandy area of northwest, China. Land Degradation & Development, 32(4), 1854-1872. [DOI:10.1002/ldr.3839]
24. Yamani, M.., Zohab-Nazori, S., & Goraee, M., (2011). statistics of wind stations surrounding Kerman obtained and were analyzed by wind rose. journal of Arid Regions Geographic Studies, 1(4), 17 - 33(in Persian)
25. Zhang, Z. C., Dong, Z. B., Pan, K. J., Zhang, Y., & Han, L. Y. (2024). characteristics of the Aeolian sediments transported above a Gobi surface. Journal of Geophysical Research: Earth Surface, 129(10), e2024JF007736. [DOI:10.1029/2024JF007736]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
