در دست انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران ، moienja23@yahoo.com
چکیده: (51 مشاهده)
تداوم خشکسالی و تسریع روند بیابانزایی باعث تشدید وقوع طوفان‌های گرد و خاک و حرکت ماسه‌های روان در منطقه سیستان شده است که ضمن ایجاد بحران‌های زیست محیطی، خسارات زیادی را نیز به تأسیسات و زیر ساخت‌های شهری و روستایی در این منطقه بهمراه داشته است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر فارو بر افزایش زبری خاک به منظور کنترل ماسه‌های روان و کاهش بار رسوبی آن در کانون‌های فرسایشی منطقه کاروانسرای شهرستان نیمروز است. تیمارهای این پژوهش متشکل از نوع زبری (فارو و شاهد)، فاصله (1، 16، 31، 46، 61 و 76 متر)، و زمان (فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر) است که به صورت فاکتوریل در بلوک تصادفی و در 3 تکرار اجرا شد. با نصب تله رسوبگیر و پیکه چوبی، میزان رسوب حمل شده در تیمار و عمق فرسایش در بازه زمانی مورد مطالعه اندازه‌گیری شد. همچنین با نمونه برداری از تله‌های رسوبگیر پارامترهای آماری میانگین ترسیمی (Mz)، جورشدگی انحراف معیار جامع (σI)، کج شدگی ترسیمی (SKI) و کشیدگی (KU) برای هریک از تیمارها با استفاده از نرم افزار GRADISTAT آنالیز شد. یافته‌ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری در میزان رسوب به دام افتاده در تله‌های رسوبگیر در تیمارهای آزمایشی وجود دارد (05/0P >). بطوریکه با احداث فارو و افزایش زبری سطح خاک میزان رسوب از ۲/۴۵۴ گرم در منطقه شاهد به ۳/۶۸ گرم در محل احداث فاروها کاهش یافته است. همچنین بررسی پارامترهای رسوب‌شناسی نیز بیانگر کاهش محسوس اندازه ذرات رسوبات بادی در محل احداث فاروها (39/88 میکرون) نسبت به منطقه شاهد (220 میکرون) بودکه باعث تغییر بافت رسوب از کلاس شنی- لومی در منطقه شاهد به کلاس لومی در محدوده اجرای فاروها شده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر احداث فارو با افزایش زبری سطح خاک باعث کاهش میزان رسوب انتقالی توسط باد می‌شود که بستری مناسب برای کنترل حرکت ماسه‌های روان در کانون‌های فرسایشی منطقه سیستان را فراهم می‌نماید.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
