گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، s.ghasemi@yazd.ac.ir
چکیده: (34 مشاهده)
فرسایش خاک و انتشار گرد و غبار در هوا و انتقال ذرات خاک و اثرات مرتبط با آنها، یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی محسوب میشوند. راهکارهای مختلفی برای تثبیت خاک و جلوگیری از پدیده گرد و غبار، از جمله تثبیت سطح خاک با استفاده از ژئوپلیمر، مطرح است. ضایعات صنعتی به عنوان پیشساز احتمالی برای تولید ژئوپلیمر برای استفاده سالمتر از مواد خام و منابع انرژی، از نظر زیست محیطی و اقتصادی، مورد توجه زیادی قرار گرفتهاند. بنابراین در مطالعه حاضر، امکان تولید مالچ ژئوپلیمری با استفاده از محلول اسید فسفریک به عنوان یک فعال کننده اسیدی و ضایعات کاشی و سرامیک (CTW) و باطله معدن آهن (IOT)، به عنوان محصولات جانبی صنعتی مورد بررسی قرار گرفت. ژئوپلیمر اسیدی با نسبتهای مختلف CTW و در پنج نوع ژئوپلیمر اسیدی شامل CTW100، CTW75IOT25، CTW50IOT50، CTW25IOT75 و IOT100 با استفاده از فعال کننده اسید فسفریک سنتز شد. نتایج مقاومت فشاری ماسه تیمار شده با سطوح 10 و 20 درصد ژئوپلیمرهای اسیدی نشان داد در تمام تیمارها بجز تیمار CTW100 افزایش سطح ژئوپلیمر از 10 به 20 درصد باعث افزایش معنیدار مقاومت فشاری ماسه شد. همچنین در سطح 20 درصد ژئوپلیمر، با افزایش درصد IOT ، مقاومت فشاری ماسه بهطور معنیداری افزایش یافت. در مطالعه حاضر دو ژئوپلیمر CTW25IOT75 و IOT100 که دارای بیشترین مقاومت فشاری بودند برای آزمایشهای اندازهگیری EC و pH خاک، تاثیر برجوانه زنی، جمعیت میکروبی خاک و مقاومت به فرسایش بادی انتخاب شدند. کاربرد ژئوپلیمرهای CTW25IOT75 و IOT100 در مقایسه با تیمار شاهد باعث کاهش معنیدار pH و نرخ فرسایش بادی و افزایش معنیدار جمعیت میکروبی ماسه شد و همچنین اثر منفی بر جوانهزنی بذرسورگوم نداشتند. بطور کلی نتایج نشان داد از دو ژئوپلیمر CTW25IOT75 و IOT100 میتوان بعنوان مالچ ژئوپلیمری سازگار با محیط زیست استفاده کرد.