مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

با وجود موفقیت پروژه‌های آبخیزداری، عملیات آبخیزداری به تنهایی قادر به جبران خسارات ناشی از فرسایش خاک نیست و نیازمند مشارکت ساکنان حوزه‌های آبخیز که زندگی آنها به‌طور کامل وابسته به وجود منابع پایدار و سالم است، می‌باشد. بر این اساس، این پژوهش با هدف تحلیل شبکۀ همکاری میان نهادهای مردمی رسمی و دولتی در اجرای پروژه‌های آبخیزداری سازه‌ای و غیرسازه‌ای و مقایسۀ آنها با یکدیگر، تلاش در پاسخ به این پرسش دارد که آیا میزان همکاری نهادهای مردمی رسمی با نهادهای دولتی در پروژه‌های آبخیزداری سازه‌ای و غیرسازه‌ای با یکدیگر تفاوت دارد؟ برای تحلیل داده‌هایی که با پرسش از نهادهای مردمی رسمی روستاهای دهستان برنطین واقع در استان هرمزگان و شهرستان رودان و کارشناسان و مسئولان ادارۀ منابع طبیعی و آبخیزداری این شهرستان جمع‌آوری شدند، از روش تحلیل شبکه‌ای استفاده شد. نتایج نشان دادند که علیرغم اختصاص غالب بودجۀ آبخیزداری به پروژه‌های سازه‌ای به منظور مقابله با فرسایش، میزان مشارکت و همکاری نهادهای مردمی رسمی در پروژه‌های غیرسازه‌ای بیشتر است. همچنین شبکۀ همکاری این‌گونه پروژه‌ها از یکپارچگی بالاتری برخوردار بوده و میزان درگیری نهادهای مردمی رسمی و دولتی در آنها بیشتر است. بنابراین، پروژه‌های آبخیزداری غیرسازه‌ای با توجه به برخورداری از پشتیبانی و حمایت اجتماعی نهادهای مردمی رسمی در این دهستان می‌توانند بهترین، موثرترین و با صرفه‌ترین گزینه در مهار یا کاهش فرسایش خاک در این دهستان و حتی در استان هرمزگان باشند.