مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

خاک یکی از مهم­ترین منابع طبیعی هر کشور محسوب می­شود. فرسایش خاک پدیده­ای اجتناب ناپذیر است که به صورت تشدید شونده منجر به تخریب خاک می­شود. امروزه فرسایش تشدیدی خاک یکی از موانع مهم برای دستیابی به توسعه کشاورزی و منابع طبیعی است. از این رو آگاهی از وضعیت و روند فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه­های آبخیز یکی از مهم­ترین ابزارهای تصمیم­گیری برای برنامه­ریزی­های مورد نظر می­باشد. در همین راستا، مدل­های فرسایش و رسوب  تامین­کننده این هدف می­باشند. مدل­ها از یک طرف به عنوان بهترین ابزارهای پشتیبانی کننده تصمیم­گیری­ها نقش مهمی دارند و از طرف دیگر ورود و استفاده از تعداد بی­مهابای الگوها، امکان انتخاب بهترین مدل یا مدل­ها را چالش برانگیز می­کند. واضح است درسال­های اخیر مدل­های مختلف برآورد فرسایش و رسوب پا به عرصه­ی وجود گذاشته­اند لذا نیاز به وجود یک چارچوب مناسب برای انتخاب این­گونه الگوها ضروری است. اما متأسفانه چنین چارچوبی که بتوان بر اساس آن دست به انتخاب مدل زد وجود ندارد. به همین منظور در این مطالعه به معرفی و بررسی شرایط استفاده یک­سری از الگوهای رایج در دنیا پرداخته شد و یک چارچوب که شامل هدف مطالعه، قابلیت در دسترس بودن داده­ها، مقیاس مکانی منطقه و استلزامات مدل برای انتخاب الگوهای فرسایشی است، ارائه گردید. سپس با استفاده از چارچوب ارائه شده سعی بر انتخاب مدل برای حوزه آبخیز میناب شد که با توجه به شرایط چارچوب مذکور هیچ­کدام از مدل­ها با اهداف و شرایط منطقه سازگار نبود.