مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

فرسایش پاشمانی نخستین مرحله در فرآیند فرسایش شناخته شده که نتیجه­ی بمباران سطح خاک بوسیله­ی قطره­های باران است. جدا شدن ذرات خاک توسط قطره­های باران و انتقال ذرات جدا شده توسط رواناب، دو فرآیند پایه­ای فرسایش خاک می­باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر مقادیر گوناگون شدت بارش بر روی مقدار فرسایش پاشمانی در سه مدت زمان بارندگی 10 ، 20 و 30 دقیقه با استفاده از باران ساز مدل FEL3 در آزمایشگاه بر روی خاک مارن پرداخته شد. پس از کالیبراسیون باران­ساز و توزین نمونه­ها در آون، نمونه­ها در زیر باران شبیه­سازی شده با شدت­های 60 ، 90 و 120 میلی­متر بر ساعت برای مدت های 10 ، 20 و 30 دقیقه­ قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که بین مقادیر مختلف شدت و مدت بارندگی بر افزایش میزان فرسایش پاشمانی اختلاف معنی­دار وجود دارد. اما اثر متقابل دو فاکتور شدت و مدت بر میزان پاشمان اختلاف معنی­دار نداشت. با تداوم بارندگی، میزان پاشمان در شدت­های مختلف به دنبال تخریب خاکدانه ها افزایش یافت به گونه­ای که در شدت 120 میلی متر در ساعت و زمان 30 دقیقه بیشترین میزان پاشمان مشاهده شد. هم چنین نتایج نشان داد که در مدت زمان 20 دقیقه از شروع بارش در هر سه شدت، بدلیل ایجاد لایه سطحی از آب بر روی خاک، هر چند میزان فرسایش پاشمانی افزایش پیدا کرده است اما این افزایش معنی‌دار نبود.