مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

فرسایش خاک یکی از مهمترین مشکلات محیط زیست، منابع طبیعی و کشاورزی در جهان است. پایداری ساختمان خاک عنصر کلیدی سلامتی خاک است که یکی از عوامل اصلی در ارزیابی عملیات کنترل فرسایش آن به شمار می­رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر سیستم کشت وتیور به عنوان یک ابزار بیومهندسی ارزنده و پلی­اکریل آمید (PAM)، بر شاخصهای پایداری خاکدانه و ساختمان خاک و شاخصهای فرسایش آن در شرایط میدانی بر خاکی لوم در شیب ۵ درصد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار کشت گیاه وتیور (VP۰)، کاربرد PAM در دو سطح ۲۰ (P۲) و ۴۰ (P۴) کیلوگرم در هکتار، کاربرد همزمان وتیور و هر دو سطح PAM (VP۲ و VP۴) و تیمار شاهد (P۰) بود. شاخصهای پایداری شامل میانگین وزنی قطر خاکدانه در حالت مرطوب (MWD_wet) و خشک (MWD_dry)، پایداری خاکدانه (AS)، شاخص پایداری (SI)، و درصد تخریب خاکدانه­ها (PAD) تعیین شد. بارش با شدت ۳۰ میلیمتر در ساعت به مدت ۳۰ دقیقه با استفاده از سامانه­ی شبیه­ساز باران، اعمال و رواناب و رسوب تولید شده­ی بارش جمعآوری شد. نتایج نشان داد که وتیور و PAM، شاخصهای پایداری MWD_wet، MWD_dry، AS، SI را افزایش و PAD را کاهش دادند؛ البته تأثیر وتیور در افزایش شاخصهای پایداری بسیار بیشتر از PAM بود. همچنین وتیور و PAM ، شاخصهای فرسایش را کاهش دادند و کاهش فرسایش و رواناب و ضریب رواناب بیشتر تحت­تأثیر وتیور بود. به طور کلی، براساس نتایج این پژوهش کاربرد وتیور به عنوان یک روش بیومهندسی کمهزینه و بادوام برای افزایش پایداری خاکدانه و ساختمان خاک، و کاهش رواناب و هدررفت خاک در مناطق نیمه­خشک مانند ایران پیشنهاد میشود.