دانشکدهی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان ، m.sadeghiravesh@tiau.ac.ir
چکیده: (3859 مشاهده)
بیابانزایی یک از بزرگترین چالشهای زیست محیطی زمان ما به شمار میرود. این پدیده مسئلهای جهانی است و پیامدهای جدی آن بر تنوع زیستی، ایمنی محیطزیست، ریشهکنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعهی پایدار در سراسر جهان تأثیرگذار است. علیرغم اثرات جدی زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی این پدیده، کوششهای اندکی در زمینهی ارائهی راهبردهای بهینه کنترل و کاهش آن صورت گرفتهاست؛ بنابراین، مقالهی حاضر با هدف ارائهی راهبردهای بهینهی بیابانزدایی به صورت نظاممند و در قالب یک مدل تصمیمگیری گروهی انجام شد. به این منظور در ابتدا در چارچوب روش تصمیمگیری چند شاخصه و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون، ارجحیت شاخصها برآورد شد. سپس با ایجاد ساختار رجحانی و رتبهبندی معیارها و راهبردها با کاربرد روش میانگین رتبههای بسسون، به رتبهبندی فواصل و تعیین اولویت راهبردها با استفاده از مدل ارسته پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که معیارهای «ابزارهای علمی و تکنولوژیکی» (C۵) و «تناسب و سازگاری با محیط زیست» (C۷) به ترتیب با ضریب اهمیت ۲۶۲۸/۰ و ۲۵۸۷/۰، در بالاترین درجهی اهمیت قرار دارد و از میان راهبردها، راهبرد توسعه و احیای پوششگیاهی (۲۳A) با رتبهی کلی R(m)=۴۶/۵ مهمترین راهبرد در فرایند بیابانزدایی منطقهی مطالعاتی است و راهبردهای جلوگیری از تبدیل و تغییر نامناسب کاربری اراضی (۱۸A) با رتبهی کلی R(m)=۵۳/۵ و کنترل چرای دام (۲۰A) با رتبهی کلی R(m)=۶۹ به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار میگیرد؛ از این رو، پیشنهاد شد که در طرحهای کنترل و کاهش اثرات بیابانزایی و احیای اراضی تخریب یافته، نتایج و رتبهبندی به دست آمده قابل توجه قرار گیرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی دریافت: 1397/4/30 | انتشار: 1397/12/24