سال 9، شماره 3 - ( پائیز ۱۳۹۸ 1398 )
جلد 9 شماره 3 صفحات 61-43 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abbasi Jondani S, Nazari Samani A A, Heshmatol Vaezin S M, Bozorg-Haddad O. Spatial Assessing of cost-effectiveness of check dams in controlling sediment load (Case study: Kond watershed). E.E.R. 2019; 9 (3) :43-61
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-529-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-529-fa.html
عباسی جندانی شهربانو، نظری سامانی علی اکبر، حشمت الواعظین سید مهدی، بزرگ حداد امید. ارزیابی مکانی هزینه ـ اثربخشی سدهای اصلاحی در کنترل بار رسوبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کند ). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1398; 9 (3) :43-61
دانشگاه تهران ، sh.abbasi@ut.ac.ir
چکیده: (4051 مشاهده)
ارزیابی، فرآیندی برای بررسی درجهی نیل به اهداف تعیین شده است. در این تحقیق، عملکرد سدهای اصلاحی در حوزه آبخیز کند در استان تهران با رویکرد اقتصادی تحلیل هزینه ـ اثربخشی ارزیابی شده است. بر همین اساس، ابتدا هزینه‌های مرتبط با سدهای اصلاحی بر مبنای سال 1398 برآورد و اثربخشی آنها در کنترل بار رسوبی با محاسبه ی حجم رسوب ذخیره شده در مخزن این سدها تعیین شده است. سپس ارزیابی اقتصادی سدهای اصلاحی با رویکرد هزینه ـ اثربخشی انجام شده و توزیع مکانی آن به دست آمده است. در نهایت، مقرون به صرفه‌ترین نوع و ارتفاع سدهای اصلاحی تعیین شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که اثربخشی سدهای اصلاحی در حوزه آبخیز کند، برابر با کنترل 131782 تن بار رسوبی است. هزینه ـ اثربخشی کلی این سدهای اصلاحی نیز برابر با 317180 ریال به ازای یک تن بار رسوبی کنترل شده و اثربخشی ـ هزینهی آنها، برابر با 0/00000315 تن بار رسوبی به ازای هر ریال هزینه می‌باشد. معیار اثربخشی ـ هزینه در منطقه ی مطالعاتی، با افزایش ارتفاع سدهای اصلاحی تا ارتفاع 5/4 متر افزایش می‌یابد. بعد از این ارتفاع، اثربخشی هزینه به دلیل تغییر نوع سدهای اصلاحی از گابیونی به سنگ و ملاتی کاهش می‌یابد. در واقع، هزینه ی کنترل بار رسوبی در سدهای اصلاحی با ارتفاع 4/5 متر، در حدود نه برابر کمتر از سدهای اصلاحی با ارتفاع یک متر است. بر همین اساس، مشخص می‌شود که کنترل بار رسوبی در منطقه ی مطالعاتی با هزینه ی بالایی صورت گرفته است که یکی از دلایل اصلی آن، وجود تعداد زیاد سدهای اصلاحی در محدوده ی ارتفاعی یک تا 1/5 متر است (43 درصد) که هزینه ی کنترل بار رسوبی در آنها بسیار بالا می‌باشد. نتایج به دست آمده با در نظر گرفتن نوع سدهای اصلاحی نیز نشان می‌دهد که سدهای اصلاحی گابیونی با ارتفاع 4/5 متر و هزینه ـ اثربخشی برابر با 134615 ریال هزینه به ازای هر تن بار رسوبی کنترل شده، کمترین میزان هزینه ـ اثربخشی را داشته و مقرون به صرفه‌ترین و بهینه‌ترین نوع سازه برای کنترل بار رسوبی می‌باشد. در مقابل، سدهای اصلاحی سنگ و ملاتی و گابیونی با ارتفاع‌های یک و 1/5 متر نیز بالاترین میزان هزینه ـ اثربخشی را دارد و هزینه کنترل بار رسوبی در این نوع از سدهای اصلاحی بسیار بالا می‌باشد. این نتایج نشان می‌دهد انتخاب نوع سازه در برنامه‌های مدیریتی در کارایی هزینه کنترل بار رسوبی تأثیر قابل توجهی خواهد داشت؛ از این رو در صورت لزوم کنترل بار رسوبی در مسیر جریان، انتخاب تعداد کمتری از سدهای اصلاحی با ارتفاع بهینه نسبت به انتخاب تعداد زیاد این سد با ارتفاع کمتر، می تواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1398/10/6 | انتشار: 1398/8/10
دریافت: 1398/10/6 | انتشار: 1398/8/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
