گروه علوم محیطی، پژوهشکدهی انگور و کشمش، دانشگاه ملایر، ملایر ، behrouzimahmoud@gmail.com
چکیده: (2453 مشاهده)
ریزگردهای بیابانی که از غرب به استان خوزستان وارد میشوند، به فلزات سنگین آلوده هستند و میتوانند اکوسیستم منطقه را با خطر آلودگی مواجه سازند. شناسایی غلظت فلزات سنگین در ریزگردها و خاک مرتعی مناطق میزبان، میتواند میزان آلودگی منطقه را نمایان سازد و راهکاری برای حفاظت از سلامت موجودات زنده نشان دهد. برای دستیابی به این رهیافت، در پژوهش حاضر هشت منطقه در استان خوزستان تعیین شد و در دو بازهی زمانی دورهی سرد و گرم سال، ریزگردهای جوی توسط تلههای رسوبگیر جمعآوری شد. سپس طی 6 مرتبه، از خاک مرتعی این هشت منطقه نمونهبرداری شد. در آزمایشگاه نیز غلظت فلزات سنگین شامل سرب (Pb)، روی (Zn)، کادمیوم (Cd) و منگنز (Mn)، در ریزگردهای جوی و خاک مرتعی اندازهگیری شد. بهمنظور ارزیابی آلودگی خاک مرتعی، از شاخص زمینانباشتگی Igeo استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشینهی فلز سرب در ریزگردهای جوی آبادان (3/40)، روی و کادمیوم در اهواز (365 و 72/1 میلیگرم در کیلوگرم) و منگنز در آبادان (548 میلیگرم در کیلوگرم) بود. غلظت فلزات سنگین در ریزگردهای جوی دورهی گرم سال نیز بیش از دورهی سرد سال بود. نتایج غلظت این فلزات در خاک مرتعی نشان داد که در خاکهای مرتعی غرب استان خوزستان بیش از مناطق شرقی آن، فلزات سنگین وجود داشت = و بیشینهی آن در مراتع آبادان و کمینهی آن در ایذه بود. الگوی فلزات سنگین در ریزگردها و خاک مرتعی منطقه، Mn>Zn>Pb>Cd بود. بیشینهی غلظت سرب، روی، کادمیوم و منگنز بهترتیب با میانگین 3/140، 16/450، 81/0 و 561 میلیگرم در کیلوگرم، در خاک مرتعی ایستگاه آبادان مشاهده شد. ارزیابی آلودگی نیز نشان داد که مناطق غربی استان از لحاظ سرب، روی و کادمیوم، در طبقهی بسیار آلوده قرار داشتند و مناطق شرقی آن در طبقهی کمی آلوده. بنابراین ورود ریزگردهای بیابانی به منطقه، دلیل اصلی افزایش و تجمع فلزات سنگین در خاکهای مرتعی غرب استان خوزستان بود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدلسازی و تحلیل زمانی و مکانی رخداد انواع مختلف فرسایش محیطی دریافت: 1399/9/10 | انتشار: 1400/3/20