گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران ، asadi_zhina@yahoo.com
چکیده: (2783 مشاهده)
سیلابها یکی از مهمترین مخاطراتی است که همواره خسارتهای جانی و مالی زیادی به همراه داشتهاست. مناطق جنوبی کشور به دلیل پوشش گیاهی کم و بارشهای رگباری، پتانسیل زیادی از نظر وقوع سیلاب دارد؛ بر این اساس، در این تحقیق وضعیت سیلخیزی شهر بندرعباس ارزیابی شد. همچنین به منظور دستیابی به اهداف موردنظر، دو مرحله انجام شد: در مرحلهی اول، مناطق مستعد وقوع سیلاب شناسایی و در مرحلهی دوم، روند توسعهی فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق مستعد سیلاب ارزیابی شد. روش کلی کار به این صورت است که ابتدا با استفاده از مدل تلفیقی منطق فازی و AHP، مناطق مستعد وقوع سیلاب؛ سپس با استفاده از مدل LCM، روند تغییرات کاربری نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق مستعد وقوع سیلاب شناسایی شد. نتایج تحقیق نشان داد که محدودهی مطالعاتی، پتانسیل سیلخیزی بالایی دارد؛ بهطوری که حدود ۱۷۰ کیلومترمربع از مساحت محدودهی مطالعاتی دارای پتانسیل سیلخیزی زیاد و خیلی زیاد است که این مناطق عمدتاً شامل مناطق کم شیب و کم ارتفاع محدودهی شهری و حاشیهی شهری بندرعباس است. همچنین نتایج ارزیابی تغییرات کاربری اراضی نیز بیانگر این است که بخش زیادی از نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق مستعد وقوع سیلاب حرکت کرد؛ بهطوریکه بر اساس نتایج حاصل شده، در سال ۱۹۹۰، 8/10 (5/33 درصد) کیلومترمربع از کاربری نواحی سکونتگاهی در طبقهی پتانسیل خیلی زیاد وقوع سیلاب قرار داشت که این میزان در سال ۲۰۰۰، به 5/۱2 (1/29 درصد)، در سال ۲۰۱۰ به ۹/13 (25 درصد) و در سال ۲۰۱۹ به ۱/17 (1/22 درصد) کیلومترمربع افزایش یافت.