گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان ، jafarihas@yahoo.com
چکیده: (3219 مشاهده)
شناسایی مناطق مستعد فرسایش و تولید رسوب در زیرحوضههای داخلی ایران ـ که به از بین رفتن هزاران تن خاک حاصلخیز در هر سال منجر میشود ـ امری ضروری است. در این تحقیق با استفاده از سه مدل BLM، Fargas و FSM، میزان فرسایش حوضه آبریز جزلاچای، یکی از زیر شاخههای قزل اوزن در شهرستان طارم (زنجان)، برآورد و پهنهبندی شد. برای این منظور از نقشههای زمینشناسی 100000/1 زنجان و توپوگرافی 50000/1 تهم، (30*30) DEM و جداول امتیازدهی شده مربوط به هر یک از مدلها با توجه به شاخصهای مختلف و بازدیدهای میدانی استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی مدل Fargas نشان داد که بیشترین وسعت حوضه یعنی 82 درصد آن فرسایش شدید، 13 درصد فرسایش زیاد و 5 درصد فرسایش بسیار شدید داشت. بررسی مدل BLM نیز براساس سه واحد توپوگرافی (کوهستان، کوهپایه و دشت) انجام شد و نتایج حاصل از آن، بیانگر وسعت فرسایش متوسط در واحد دشت و فرسایش زیاد در واحدهای کوهستان و کوهپایه بود. براساس مدل FSM، میزان فرسایشپذیری حوضه برابر با 08/699 تن در کیلومتر مربع در سال در حوضه آبریز جزلاچای است. با توجه به بازدیدهای میدانی و نتایج به دست آمده، مدل BLM نتایج بهتری را برای بررسی فرسایش در حوضه آبریز جزلاچای ارائه میدهد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سناریوسازی و پیشیبینی وجوه مختلف فرسایش دریافت: 1400/5/23 | انتشار: 1400/12/21