مجله پژوهش‌های فرسایش محیطی

از جمله اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل و مدیریت حرکت‌های توده‌ای، شناسایی عوامل موثر در وقوع این پدیده است. از این رو تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد پدیده‌ی حرکت توده‌ای در حوزه‌ی آبخیز پارک جنگلی آبیدر به وسعت 8/2 کیلومترمربع صورت گرفته است. با استفاده از بازدید‌های میدانی تفسیر عکس‌های هوایی، نقشه­های توپوگرافی و زمین‌شناسی، سیستم موقعیت یاب جهانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، لایه­های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه­ پراکنش زمین لغزش‌ها و ریزش‌ها و نقشه‌های زمین‌شناسی، خاکشناسی، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه­ها، فاصله از جاده‌ها و فاصله از گسل‌ها، طبقات ارتفاعی، زاویه شیب، جهت شیب و هم‌چنین با استفاده از آمار بارندگی و تهیه‌ی گرادیان بارش و بارندگی متوسط سالیانه حوضه تهیه شده است. از آنجایی که پدیده‌های طبیعی نظیر حرکت توده­ای، ناشی از عملکرد همزمان با اثر متفاوت چند متغیره هستند؛ با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره‌ی خطی، با در نظر گرفتن پارامترهای درصد حرکت‌های توده‌ای در هر واحد کاری به عنوان متغیر وابسته و پارامترهای مختلف محاسبه شده، به عنوان متغیر مستقل، بهترین مدل آماری رگرسیون خطی جهت پیش بینی وقوع حرکت‌های توده‌ای در هر واحد کاری از روی سطح معنی‌داری و ضریب همبستگی مدل انتخاب شد. نتایج حاکی از این است که مناطق نزدیک به جاده‌ها، گسل‌ها و آبراهه‌ها، مناطق دارای خاک‌های راندزین فرسایش یافته و مناطق دارای سازند زمین‌شناسی محتوی سیلت سنگ، شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا، مستعدترین مناطق جهت وقوع پدیده لغزش، و مناطق نزدیک به جاده‌ها، گسل‌ها و آبراهه‌ها، مناطق دارای خاک‌های قهوه‌ای آهکی و مناطق دارای سازندهای زمین‌شناسی محتوی لایه‌های سنگ آهکی، مستعدترین مناطق برای وقوع ریزش هستند. در حالی که مناطق دارای کاربری جنگل با پوشش 25 تا 50 درصد، مناطق پایدار در مقابل هردو نوع حرکت توده‌ای می‌باشند.