گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان ، r.zakerinejad@geo.ui.ac.ir
چکیده: (2228 مشاهده)
فرسایش خندقی یکی از مخاطرهآمیزترین انواع فرسایش آبی است که موجب تخریب اراضی و برهم خوردن تعادل منابع زیستی و محیط زیست میشود. در این مطالعه، به شناسایی عوامل مؤثر در فرسایش خندقی، پیشبینی و پهنهبندی فرسایش خندقی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) در حوضه آبخیز خسویه در استان فارس پرداخته شد. ابتدا موقعیت خندقها از طریق بررسیهای میدانی، عکسهای هوایی و با استفاده تصاویر نرمافزار گوگل ارث تهیه گردید و سپس در محیط نرمافزار GIS لایه رقومی خندقها نیز بهصورت نقطهای شد، در مرحله بعدی شاخصهای فیزیوگرافی حوضه را از دادههای TanDEM-X با قدرت تفکیک 12 متر در نرمافزار SAGA-GIS تهیه شد. در این تحقیق با عملیات میدانی در منطقه موردمطالعه و نمونهبرداری از خاک و انجام آزمایش نقشه بافت خاک در نرمافزار GIS تهیه شد و نقشه کاربری اراضی و تراکم پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهوارههای سنتینل و لندست تهیه گردید و سپس هر یک از شاخصها به خندقها در محیط GIS اضافه شد. برای اجرای مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) از 70 درصد دادهها برای آموزش مدل و 30 درصد برای آزمون مدل استفاده شده است. در این مطالعه با استفاده از آزمون جک نایف میزان تأثیر هر یک از شاخصها بر دیگر شاخصها مشخص شده که در نهایت تأثیرگذارترین شاخصها معرفی شد. جهت اعتبار سنجی مدل جهت پهنهبندی فرسایش خندقی منطقه موردمطالعه با استفاده از منحنی (ROC) و مساحت زیر منحنی (AUC) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شاخص ارتفاع وکاربری اراضی پوشش گیاهی و عمق آبراهه تأثیرگذارترین شاخصها در ایجاد فرسایش خندقی است و میزان AUC=0/947 در سطح عالی است.
.