گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران ، goorabi@ut.ac.ir
چکیده: (3333 مشاهده)
سیلابها یکی از بحرانهای طبیعی است که هر ساله در نقاط مختلف جهان و کشور به بروز خسارتهای جانی و مالی محسوس و نامحسوس فراوان منجر میشود؛ بنابراین، برنامهریزی برای کاهش، مهار و پیشبینی پهنههای خطرناک و دارای توان بالا در زمان رویداد سیلاب امری ضروری است. حوضه آبخیز تالار، در البرز مرکزی قرار دارد. در این پژوهش، پهنههای سیلگیر رودخانه تالار با استفاده از سیستم مدلسازی حوضههای آبخیز (WMS[1]) و برنامه HEC-RAS مشخص شد. از دادههای رقومی ارتفاعی، تصاویر ماهوارهای و دبی برای ترسیم مقاطع عرضی و پهنهبندی محدودههای دارای خطر سیل استفاده شد. پس از تعیین پهنههای سیلگیر، دورههای بازگشت پنجاه و صد ساله با استفاده از رابطه کریگر تعیین شد. در نهایت، خسارتهای وارد شده بر حریم بیست متری رودخانه تالار و کسیلیان در تمام کاربریهای مسکونی شهری و روستایی، زمینهای کشاورزی و باغی، و معابر جاده شوسه و آسفالت محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین مساحت پهنههای عمق آب، مربوط به طبقه اول (3/0 متر) در سیلاب 28/4/94 است. بیشترین مساحت پهنههای سیلابی در شهر پل سفید با مساحت (6/63 هکتار) و شهر زیر آب با مساحت (7/20 هکتار) قرار دارد. همچنین بیشترین خسارت محاسبه شده در وقوع سیل، مربوط به کاربریهای مسکونی در شهر زیرآب نزدیک به خروجی حوضه است. نتایج آزمونهای آماری نشان داد که کاربری مسکونی، بالاترین میانگین عمق (84/0 متر) و منطقه روستایی لرد با میانگین عمق یک متر، بیشترین توان سیلخیزی را دارد.
Watershed Management System
1 Watershed Management System
2 Hydrological Engineering Centers River Analysis System