گروه برنامهریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران ، Nohegar@ut.ac.ir
چکیده: (1611 مشاهده)
مطالعه حاضر در راستای ارزیابی آلودگی اکولوژی گیاهی در ناحیه صنعتی غرب بندرعباس انجام شد؛ ابتدا غلظت فلزات سنگین شامل Ni، Cu، Cr، Pb، Zn و Cd در شش نقطه از ناحیه در خاک و برگ درختچههای آکاسیا اندازهگیری و با شاخصهای Igeo، CF، PLI، BCF، MAI و RI ارزیابی شد. واکنش بیوشیمیایی آکاسیا شامل رنگیزههای فتوسنتزی، پرولین، اسید آسکوربیک و آب نسبی برگ در برابر آلودگی اندازهگیری شد. در نهایت، شاخص تحمل به آلودگی برای درختچههای آکاسیا به دست آمد. نتایج نشان داد که غلظت مس، کادمیوم، سرب، کروم و نیکل در خاک پنج نقطه، بیش از حد زمینهای آن در نقطه شاهد (نزدیکی روستای تل سیاه) بود. از لحاظ شاخص Igeo، محوطه صنایع و پالایشگاه برای کادمیوم، سرب، کروم و نیکل در طبقه آلودگی متوسط تا شدید قرار داشت. شاخص BCF نیز نشان داد که درختچههای آکاسیا انباشتگر متوسط است. از لحاظ شاخصهای تجمعی MAI، PLI و RI، درختچههای آکاسیا قابلیت جذب و انباشت بالایی داشتند. از لحاظ شاخص خطر اکولوژیکی RI، در محوطه صنایع و اسکله شهیدرجایی بهترتیب اعداد 813 و 757 بهدست آمد که بیانگر آلودگی بالا است. واکنش درختان آکاسیا نسبت به آلودگی بهگونهای بود که غلظت رنگیزههای فتوسنتزی در نقاط آلوده کمتر از نقطه شاهد و تفاوت آنها در سطح 95 درصد معنادار بود. اما غلظت پرولین و اسید آسکوربیک ـ که بیانگر پاسخ گیاه در برابر تنش آلودگی است ـ در نقاط آلوده بسیار بالا بود و نشان داد که درختچههای آکاسیا در برابر آلودگی فلزات سنگین واکنش مناسبی نشان میدهد. شاخص تحمل نیز نشان داد که تحمل آکاسیا در نقاط آلوده کمتر از نقطه شاهد است، اما اختلاف آنها زیاد نیست و نشان میدهد که گیاه میتواند آلودگی را تحمل کند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که این درختچهها توانایی گیاهپالایی دارند و میتوان از آنها در کمربند سبز ناحیه صنعتی استفاده کرد.