سال 14، شماره 2 - ( تابستان 1403 )
جلد 14 شماره 2 صفحات 18-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Yarahmadi J, Eslahi M, Behrawan H, Khosrowshahi M. Analysis of the Sand Dunes Mobility Based on Climate Elements in East Azerbaijan Province. E.E.R. 2024; 14 (2) :1-18
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-827-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-827-fa.html
یاراحمدی جمشید، اصلاحی مهدی، بهروان هوشنگ، خسروشاهی محمد. تحلیل فعالیت تپههای ماسهای در ارتباط با عناصر اقلیمی در استان آذربایجان شرقی. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (2) :1-18
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، تبریز، ایران ، j.yarahmadi@areeo.ac.ir
چکیده: (1637 مشاهده)
باتوجه به خسارات شدید پدیده گرد و غبار ناشی از فعالیت تپههای ماسهای به زیرساخت‌ها و سکونتگاههای روستایی و سلامت انسانها، شناسایی توزیع مکانی تپههای ماسهای فعال و پایش میزان فعالیت آنها از ملزومات مهم برای کاهش این آسیب‌ها می‌باشد. این تحقیق با هدف معرفی، پایش فعالیتها و میزان تحرکپذیری تپههای ماسهای موجود در حوزه دریاچه ارومیه در استان آذربایجانشرقی انجام گرفته است. بدین منظور، ابتدا نقشه توزیع مکانی تپههای ماسهای با استفاده اطلاعات موجود در محیط گوگل ارث و مشاهدات میدانی در محیط GIS تهیه گردید. در ادامه، براساس دادههای بلند مدت ساعتی سرعت باد، دمای هوا، بارندگی و تبخیر و تعرق پتانسیل، شاخص لنکستر در ایستگاههای هواشناسی مجاور تپههای ماسهای محاسبه شده و با انجام تحلیل حساسیت، میزان تحرکپذیری آتی آنها پیشبینی شده است. نتایج نشان داد که فعالیت تپههای ماسهای موجود در هر دو سایت مورد مطالعه عمدتاً در محدوده راس تپهها اتفاق افتاده است. علیرغم مشاهده رابطه مستقیم بین شاخص لنکستر با فراوانی بادهای بالاتر از آستانه فرسایش و تبخیر و تعرق و رابطه معکوس با بارش، حساسیت شاخص لنکستر نسبت به تغییرات کاهشی یا افزایشی متغییرهای اقلیمی در سایتهای یاد شده یکسان نبوده است. همچنین، فعالیت تپههای ماسهای گستره قوم تپه در سالهای اخیر روند افزایشی داشته و این واقعیت احتمالاً در قالب تداوم خشکسالیها و گسترش پهنههای خشک بستر دریاچه ارومیه قابل توجیه است. باتوجه به موقعیت مکانی کلانشهر تبریز نسبت به این گستره ماسهای و غالب بودن بادهای شرقی بالاتر از آستانه فرسایش بادی در این منطقه، لزوم پایش گرد و غبارهای ناشی از فعالیت این گستره ماسهای بر کیفیت هوای کلانشهر تبریز بسیار ضروری است.
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدلسازی و تحلیل زمانی و مکانی رخداد انواع مختلف فرسایش محیطی
دریافت: 1402/9/8 | انتشار: 1403/4/10
دریافت: 1402/9/8 | انتشار: 1403/4/10
فهرست منابع
1. Abbasi, H. (2019) Sand Dune Systems in Iran - Distribution and Activity. Wind Regimes, Spatial and Temporal Variations of the Aeolian Sediment Transport in Sistan Plain (East Iran), Philipps-Universität Marburg, Germani.
2. Abbasi, H.R., Opp, C., Groll, M., H., R. and Gohardoust, A. (2019) Assessment of the distribution and activity of dunes in Iran based on mobility indices and ground data. Aeolian Research 41, 1-17. [DOI:10.1016/j.aeolia.2019.07.005]
3. Ahmady-Birgani, H., Agahi, E., Ahmadi, S.J. and Erfanian, M. (2018) Sediment Source Fingerprinting of the Lake Urmia Sand Dunes. Sci Rep 8(1), 1-15. (In Persian). [DOI:10.1038/s41598-017-18027-0]
4. Ash, J.E. and Wasson, R.J. (1983) Vegetation and sand mobility in the Australian desert dunefield. Zeitschrift Fur Geomorphologie 45, 7-25.
5. Behrawan, H., Yarahmadi, J. and Abbasi, H. (2023) Measurement and monitoring of dust and sand storm resources in Jolfa, Shoshqhom and Gildirz regions of Eastern Azarbaijan Province, Iran, Watershed Management Research Journal Articles in Press. (In Persian). [DOI:10.22092/WMRJ.2023.363055.1548]
6. Farahnak Ghazani, M. (2013) Classification of Iran's Sand-dune Systems, Using Morphology, Physico-chemical and Mineralogical characteristics, p. 60, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture & Natural Resources Research Center of East Azarbaijan province. (In Persian).
7. Goli, T., Kavian, H., Kadkhodayi Ilkhchi, R. and Nouri Mokhoori, A. (2019) The Determination of the Sedimentologic and Geomorphologic Parameters of Sand Dunes of Qom Tapeh Using Geological and Meteorological Data, Northwest of Tabriz (Sufian) Hydrogeomorphology, 6(19), 19-36(In Persian). https://dorl.net/dor/20.1001.1.23833254.1398.6.19.2.3
8. Goudie, A. (2014) Review Desert dust and human health disorders. Environment International 63(3), 101-113. [DOI:10.1016/j.envint.2013.10.011]
9. Karimi, k., Shahraeni, H. and Hafezi Moghadas, N. (2011) Dust source identification in Middle East with used remote sensing. Journal of Climatology Research 7(2), 57-72. (In Persian).
10. Khosroshahi, M., Khashki, M. and Ensafi Moghaddam, T. (2009) Determination of climatological deserts in Iran. Iranian J. Range Desert Res 16(1), 96-113. (In Persian).
11. Lancaster, N.(1988). Development of linear dunes in the southwestern Kalahari, southern Africa. . J. Arid Environ. 14, 233-244. [DOI:10.1016/S0140-1963(18)31070-X]
12. Mahmoudi, F. (2002) Geographical distribution of important sandstones in Iran, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran. (In Persian).
13. Mamagane, A., Zare Ahmadabad, M. and Maghsoudi, M. (2018) Determinatin of source areas of aolian sands Based on Mineralogy and Morphoscopy of Sand grains (Case Study: Sufian Qom Hill - North of Lake Urmia). Geography and Environmet Hazards 8(3), 77-95. (In Persian). [DOI:10.22067/GEO.V8I3.81703]
14. Naeimi, M., Zandifar, S., Khosroshahi M., Ashouri, P. and Abbasi, H.R. (2021) Investigating the Effects of Climate Change on the Mobility of Sand Dunes (Case study: Sabzevar City). Desert Management 9(2), 1-18. (In Persian). [DOI:10.22034/JDMAL.2021.246296]
15. Nazari Samani, A., Rahdari, M.R. and Rahi, G.R. (2020). Evaluation of spatial changes of wind erosion of lands on the shores of Lake Urmia. Journal of Desert Management 15, 53-72.(In Persian). [DOI:20.1001.1.24763985.1399.8.15.4.2]
16. Nazemi, A., Parandin, M.A. and Sadraddini, S.A. (2021) Evaluation of Different Determination Methods of Class A Pan Evaporation Coefficient For Estimation daily Evapotranspiration In Islamabad-Gharb Area. Water Engineering 9(1), 42-57. (In Persian).
17. Rahi, G., Bahreini, F., Khosroshahi, M. and Biabani, L. (2022) Monitoring and Predicting the Effect of Climatic Factors on Sand-Mobility Using Lancaster Index: A Case Study of Dayer, Bushehr Province. Desert Ecosystem Engineering Journal (DEEJ) 11(36), 41-54. (In Persian). [DOI:10.22052/deej.2021.11.36.41]
18. Rashki, A., Kaskaoutis, D.G., Goudie, A.S. and Kahn, R.A. (2013) Dryness of ephemeral lakes and consequences for dust activity: The case of the Hamoun drainage basin, southeastern Iran. Science of the Total Environment 434 (3), 552-564. (In Persian). [DOI:10.1016/j.scitotenv.2013.06.045]
19. Tavakkoli Fard, A., ghasemieh, H., Nazari samani, A.A. and Mashhadi, N. (2015) Investigation morphology and sand dunes activity in different parts based on Lancaster index (Case stydy: Kashan Erg). Desert Ecosystem Engineering 3(5), 37-48. (In Persian).
20. Teng, Y., Zhan, J., Liu, W., Sun, Y., Agyemang, F.B., Liang, L. and Li, Z. (2021) Spatiotemporal dynamics and drivers of wind erosion on the Qinghai-Tibet Plateau, China. Ecological Indicators 123. [DOI:10.1016/j.ecolind.2021.107340]
21. Thomas, D.S.G. (1992) Desert dune activity: concepts and significance. J. Arid Environ. 22(1), 31-38. [DOI:10.1016/S0140-1963(18)30654-2]
22. Tsoar, H. (2005) Sand dunes mobility and stability in relation to climate. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications 357(1), 50-56. [DOI:10.1016/j.physa.2005.05.067]
23. Tsoar, H. (2013) Treatise on Geomorphology, pp. 414-427. [DOI:10.1016/B978-0-12-374739-6.00314-6]
24. Wasson, R.J. (1984) Late Quaternary palaeoenvironments in the desert dunefields of Australia. Late Cainozoic Palaeoclimates of the Southern Hemisphere, 419-432
25. Wilson, I.G. (1973) Ergs. Sedimentary Geology 10(2), Sedimentary Geology. [DOI:10.1016/0037-0738(73)90001-8]
26. Yizhaq, H., Ashkenazy, Y. and Tsoar, H. (2009) Sand dune dynamics and climate change: A modeling approach. Journal of Geophysical Research 114(F1). [DOI:10.1029/2008JF001138]
27. Zandifar, S., khosroshahi, M., Ebrahimikhusfi, Z. and Naeimi, M. (2020) Predicting Mobility of Sands in the Future Based on Sensitivity Analysis Test (Case Study: Manjil City Arid Regions Geographic Studies. (In Persian). https://doi.org/ 10(39), 18-35. 10.22034/jdmal.2021.243137 [DOI:10(39), 18-35. 10.22034/jdmal.2021.243137]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
