سال 14، شماره 2 - ( تابستان 1403 )
جلد 14 شماره 2 صفحات 140-126 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Soleimanpour S M, Naeimi M, Rahmati O, Moatamednia M. Investigate Desertification using Underground Water and Subsidence Criteria by IMDPA Model (Case Study: Rafsanjan Watershed). E.E.R. 2024; 14 (2) :126-140
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-831-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-831-fa.html
سلیمان‌پور سید مسعود، نعیمی مریم، رحمتی امید، معتمدنیا محبوبه. ارزیابی روند بیابانزایی با بهره‌گیری معیار آب زیرزمینی و فرونشست با استفاده از مدل IMDPA (مطالعه‌ی موردی: حوزه‌ی آبخیز رفسنجان). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (2) :126-140
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران. ، m.soleimanpour@areeo.ac.ir
چکیده: (966 مشاهده)
فرونشست زمین یک رخداد زمین‌شناسی است که بروز سایر بلایای ثانویه که می‌تواند بر تولید و زندگی انسان تأثیر منفی بگذارد را منجر می‌شود. افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی، فرونشست را بهدنبال خواهد داشت که آخرین مرحله بیابانزایی محسوب می‌شود. لذا هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت بیابانزایی توسط مدل IMDPA بر اساس دو معیار آب زیرزمینی و فرونشست در حوزه آبخیز رفسنجان می‌باشد. به‌منظور ارزیابی شدت بیابانزایی توسط این مدل، از شاخص‌های افت سطح آب زیرزمینی، نسبت جذب سدیم و هدایت الکتریکی تحت معیار آب زیرزمینی و از شاخص میزان فرونشست به‌عنوان معیار فرونشست زمین استفاده شد. شاخص‌های مورد نظر پس از امتیازدهی و طبقه‌بندی، پهنه‌بندی شدند. معیار فرونشست، با استفاده از نقشه فرونشست تهیه شده از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 1 در سال آبی 1394-1395، مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس نقشه نهایی وضعیت بیابانزایی از هم‌پوشانی نقشه‌های معیار آب زیرزمینی و فرونشست زمین بر اساس میانگین هندسی معیارها بهدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که بر اساس معیار آب زیرزمینی میانگین هدایت الکتریکی، سدیم قابل‌جذب و افت سطح تراز آب، بهترتیب 4/9351، 28/12 و 54 سانتیمتر با امتیازهای چهار، یک و چهار در وضعیت بیابانزایی خیلیشدید، کم و شدید قرار دارد. مطابق شاخص فرونشست، این میزان در منطقه بین هفت تا کم‌تر از یک سانتیمتر در سال متغیر بوده است. بر اساس شدت بیابانزایی از منظر معیار آب زیرزمینی مشخص شد که حدود 74/2، 07/59، 15/37 و 02/1 درصد از این حوزه آبخیز در طبقه‌های کم، متوسط، شدید و خیلیشدید قرار دارد. در نهایت، شدت بیابانزایی بر طبق دو معیار، در سه طبقه کم، متوسط و شدید قرار می‌گیرد که بیش‌ترین سطح مربوط به شدت متوسط می‌باشد. نتایج این پژوهش منجر به شناخت دقیق معیار و شاخص‌های مؤثر در وقوع بیابانزایی در حوزه آبخیز مورد مطالعه شده است. این شناخت می‌تواند به‌عنوان ابزاری مناسب برای دستیابی به ارائه مدیریت مناسب و برنامه‌ریزی صحیح و اصولی برای جلوگیری از تسریع این پدیده مورد استفاده قرار گیرد.
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1402/10/4 | انتشار: 1403/4/10
دریافت: 1402/10/4 | انتشار: 1403/4/10
فهرست منابع
1. Alesheikh, A., Chatrsimab, Z., Vosoghi, B., Modiri, M., & Pakdaman, M.S. (2022). Surveying subsurface abandonment due to groundwater irregular removal using radar interferometry technique. Marvdasht Aquifer. Watershed Engineering and Management, 14(1), 114-125. (In Persian). [DOI:10.22092/ijwmse.2018.116621.1400]
2. Anderssohn, J., Wetzel, H.U., Walter, T.R., Motagh, M., Djamour, Y., & Kaufmann, H. (2008). Land subsidence pattern controlled by old alpine basement faults in the Kashmar Valley, northeast Iran: results from InSAR and levelling. Geophysical Journal International, 174(1), 287-294. [DOI:10.1111/j.1365-246X.2008.03805.x]
3. Anjum, S.A., Wang, L.C., Xue, L., Saleem, M.F., Wang, G.X., & Zou, C. M. (2010). Desertification in Pakistan: Causes, impacts and management. Journal of Food Agriculture and Environment, 8, 1203-1208.
4. Brown, S., & Nicholls, R.J. (2015). Subsidence and human influences in mega deltas: the case of the Ganges-Brahmaputra-Meghna. Science of the Total Environment, 527, 362-374. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2015.04.124]
5. Declercq, P., Gerard, P., Pirard, E., Perissin, D., Walstra, J., & Devleeschouwer, X., (2017). Subsidence related to groundwater pumping for breweries in Merchtem area (Belgium), highlighted by Persistent Scaterrer Interferometry. International Journal of Applied Earth Observation and Geoformation, 63, 178-185. [DOI:10.1016/j.jag.2017.07.012]
6. Diao, X., Wu, K., Chen, R., & Yang, J. (2019). Identifying the cause of abnormal building damage in mining subsidence areas using InSAR technology. IEEE Access, 7, 172296-172304. DOI:10.1109/ACCESS.2019.2956094 [DOI:10.1109/ACCESS.2019.2956094]
7. Chen, B., Gong, H., Li, X., Lei, K., Zhu, L., Gao, M., & Zhou, C. (2017). Characterization and causes of land subsidence in Beijing, China. International Journal of Remote Sensing, 38(3), 808-826. DOI:10.1080/01431161.2016.1259674 [DOI:10.1080/01431161.2016.1259674]
8. Chen, B., Gong, H., Chen, Y., Li, X., Zhou, C., Lei, K., Lei, Z., Lei, D., & Zhao, X. (2020). Land subsidence and its relation with groundwater aquifers in Beijing Plain of China. Science of the Total Environment, 735, 139111. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2020.139111]
9. Golshiriasfahani, Z., & Sarai, M. (2013). An Investigating of Human Activities Affecting the Desertification in Arid Rural Areas: A Case Study of Mortazeye Desert, Yazd Province. The Journal of Geographical Research on Desert Areas, 1(1), 35-52. (In Persian).
10. Guzy, A., & Malinowska, A.A. (2020). State of the art and recent advancements in the modelling of land subsidence induced by groundwater withdrawal. Water, 12(7), 2051. [DOI:10.3390/w12072051]
11. Han, J., Wang, J., Chen, L., Xiang, J., Ling, Z., Li, Q., & Wang, E. (2021). Driving factors of desertification in Qaidam Basin, China: An 18-year analysis using the geographic detector model. Ecological Indicators, 124, 107404. [DOI:10.1016/j.ecolind.2021.107404]
12. Han, Y., Liu, G., Liu, J., Yang, J., Xie, X., Yan, W., & Zhang, W. (2023). Monitoring and Analysis of Land Subsidence in Jiaozuo City (China) Based on SBAS-InSAR Technology. Sustainability, 15(15), 11737. [DOI:10.3390/su151511737]
13. Huang, Q., Miao, C., Yuan, Y., Qu, Y., & Gou, Y. (2023). Failure analysis of metro tunnel induced by land subsidence in Xi'an, China. Engineering Failure Analysis, 145, 106996. [DOI:10.1016/j.engfailanal.2022.106996]
14. Jahantigh, M., & Jahantigh, M. (2022). Compare Desert Environments Soil Physical and Chemical Characteristics with Different Vegetation (Case Study: Southwestern of Sistan Region). Human & Environment, 20(1), 117-128. (In Persian).
15. Li, Y., Gong, H., Zhu, L., & Li, X. (2017). Measuring spatiotemporal features of land subsidence, groundwater drawdown, and compressible layer thickness in Beijing Plain, China. Water, 9(1), 64. [DOI:10.3390/w9010064]
16. Khanamani, A., Fathizad, H., Karimi, H., & Shojaei, S. (2017). Assessing desertification by using soil indices. Arabian Journal of Geosciences, 10, 1-10. DOI:10.1007/s12517-017-3054-5 [DOI:10.1007/s12517-017-3054-5]
17. Khosravi, H., Zehtabian, Gh.R., Ahmadi, H., Azarnivand, H., & Ghaiebi, H.Gh. (2014). Hazard Assessment of Desertification as a Result of Soil and Water Recourse Degradation in Kashan Region, Iran. Desert, 19(1), 44-55. (In Persian). DOI: 10.22059/jdesert.2014.51053
18. Lan, T., Luo, X., Ma, Q., Jiang, W., & Xia, H. (2023). Desertification Caused by Embankment Construction in Permafrost Environment on the Qinghai-Tibetan Plateau. Arabian Journal for Science and Engineering, 48(1), 583-599. [DOI:10.1007/s13369-022-06988-y]
19. Li, Z., Chen, Q., Xue, Y., Qiu, D., Chen, H., Kong, F., & Liu, Q. (2023). Numerical investigation of processes, features, and control of land subsidence caused by groundwater extraction and coal mining: a case study from eastern China. Environmental Earth Sciences, 82(3), 82. DOI:10.1007/s12665-023-10779-5 [DOI:10.1007/s12665-023-10779-5]
20. Mesbahzadeh, T., & Soleimani Sardoo, F. (2019). Forecasting of desertification of Kerman plain, based on the climate criterion in 1409 using IMDPA model. Extension and Development of Watershed Management, 6(23), 50-57. (In Persian).
21. Meza Mori, G., Torres Guzmán, C., Oliva-Cruz, M., Salas López, R., Marlo, G., & Barboza, E. (2022). Spatial Analysis of Environmentally Sensitive Areas to Soil Degradation Using MEDALUS Model and GIS in Amazonas (Peru): An Alternative for Ecological Restoration. Sustainability, 14, 14866. [DOI:10.3390/su142214866]
22. Moazenpour Kermani, M., Mohammadi Mohammad Abadi, A., Badiehneshin, A., & Noory, H. (2018). Measurement of evapotranspiration and crop coefficient of pistachio trees in Rafsanjan region. Journal of Agricultural Meteorology, 5(2), 47-55. (In Persian). DOI: 10.22125/AGMJ.2018.59723
23. Mombeni, M., Karamshahi, A.A., Azadnia, F., Garaee, P., & Karimi, K. (2016). Assessment of desertification intensity using IMDPA method (Case study: Dashte Abbas, Ilam). Journal of RS and GIS for Natural Resources, 7(3), 100-112. (In Persian).
24. Rafi Sharifabad, J., & Alipour, A. (2023). Formulation and evaluation of desertification control strategies using SWOT model (case study: Yazd province). Amad and Defense Technology Quarterly, 5(2), 47-70. (In Persian). DOR: 20.1001.1.28212606.1401.5.14.2.2
25. Saleh, I., Khazaei, M., & Naeimi, M. (2023). Desertification intensity affected by groundwater and land subsidence in Maharloo-Bakhtegan watershed. Water and Soil Management and Modelling, 3(2), 171-184. (In Persian). DOI:10.22098/mmws.2022.11906.1187
26. Shi, X., Fang, R., Wu, J., Xu, H., Sun, Y., & Yu, J. (2012). Sustainable development and utilization of groundwater resources considering land subsidence in Suzhou, China. Engineering geology, 124(1), 77-89. DOI:10.1016/j.enggeo.2011.10.005 [DOI:10.1016/j.enggeo.2011.10.005]
27. Sowter, A., Amat, M.B.C., Cigna, F., Marsh, S., Athab, A., & Alshammari, L. (2016). Mexico City land subsidence in 2014-2015 with Sentinel-1 IW TOPS: Results using the Intermittent SBAS (ISBAS) technique. International Journal of Applied Earth Observation and Geoformation, 52, 230-242. [DOI:10.1016/j.jag.2016.06.015]
28. Tzampoglou, P., Ilia, I., Karalis, K., Tsangaratos, P., Zhao, X., & Chen, W. (2023). Selected Worldwide Cases of Land Subsidence Due to Groundwater Withdrawal. Water, 15(6), 1094. [DOI:10.3390/w15061094]
29. Younas, M., Khan, S.D., Tirmizi, O., & Hamed, Y. (2023). Geospatial analytics of driving mechanism of land subsidence in Gulf Coast of Texas, United States. Science of the Total Environment, 902, 166102. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2023.166102 [DOI:10.1016/j.scitotenv.2023.166102]
30. Zalibekov, Z.G., Mamaev, S.A., Biarslanov, A.B., Magomedov, R.A., Asgerova, D.B., & Galimova, U.M. (2019). The use of fresh groundwater from arid regions of the world in the fight against land desertification. Arid ecosystems, 9, 77-84. [DOI:10.1134/S2079096119020112]
31. Zolfaghari, F., & Khosravi, H. (2016). Assessment of Desertification Severity Using IMDPA Model in Saravan Region. Geography and Environmental Planning, 27(2), 87-102. (In Persian). DOI: 10.22108/GEP.2016.21817
32. Zou, L., Kent, J., Lam, N.S.N., Cai, H., Qiang, Y., & Li, K. (2015). Evaluating land subsidence rates and their implications for land loss in the lower Mississippi River basin. Water, 8(1), 10. [DOI:10.3390/w8010010]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
