Ahmadi M, karam A, hajehforoshnia S. Morphological quality analysis of urban river corridor of Zayandeh Rood in Isfahan using the MQI method (from Najvan Park to Ashkavand Bridge). E.E.R. 2025; 14 (4) :96-118
URL:
http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-854-fa.html
احمدی مرضیه، کرم امیر، حجه فروش نیا شیلا. تحلیل کیفیت مورفولوژیک کریدور رودخانه ای شهری زاینده رود در اصفهان با استفاده از روش MQI (از پارک ناژوان تا پل اشکاوند). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (4) :96-118
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-854-fa.html
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران ، sh.hajehforoshnia@areeo.ac.ir
چکیده: (1455 مشاهده)
رودخانهها در گذر زمان و نیز به طور طبیعی، بستر و کنارههای خود را تغییر می دهند اما با دخالت انسانها فرایند تغییر سریعتر شده است. رودخانه زاینده رود در دهه ها ی اخیر خشک شده و در مسیر حرکت در شهر اصفهان دستخوش تغییرات و مصنوعی بسیارزیادی شده به طوری که کارکرد ژئومورفیک- اکولوژیک خود را از دست داده است. در این پژوهش کیفیت مورفولوژیک رودخانه زاینده رود با مدل MQI (از پارک ناژوان تا پل اشکاوند) بررسی و تحلیل شده است. در این مطالعه، مسیری 16 کیلومتری از رودخانه به 6 بازه تقسیم شد. کیفیت مورفولوژیک بازههای رودخانهای شامل: پیوستگی فرایندهای رودخانهای، شرایط مورفولوژیک مجرا و پوشش گیاهی ارزیابی شد. با مطالعات میدانی، استفاده از تصاویر گوگل ارث و پیاده سازی مدل MQI ،نتایج این پژوهش نشان داد که بازه های اول، پنجم و ششم با امتیازهای 0.57،0.66،0.58 در طبقه کیفیت مورفولوژیک متوسط قرار دارند، این بازه ها خارج از محدوه شهری قرار دارند و به لحاظ ژئومورفولوژیک در وضعیت بهتری نسبت به سایر بازه ها هستند. بازه های دوم و سوم و چهارم نیز به ترتیب با امتیازهای 0.38،0.41،0.48، در محدوه شهری قرار گرفته اند و بیشترین تغییرات انسانی را متحمل شده اند و به لحاظ ژئومورفولوژیک در ضعیف ترین حالت قرار دارند . لذا جهت بهبود شرایط مورفولوژیک این رودخانه ، ایجاد جریان پایه حداقلی آب یکی از راهکارهایی جهت احیاء در بازه های رودخانه ارائه شده است.