سال 14، شماره 4 - ( زمستان 1403 )
جلد 14 شماره 4 صفحات 61-39 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Amani K, Hosseini S M, Yamani M, Maghsoudi M. Quantification of Geomorphological Changes of Sefidroud River and Investigation of Their Relationship with Hydraulic Characteristics of Flood Events. E.E.R. 2024; 14 (4) :39-61
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-858-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-858-fa.html
امانی خبات، حسینی سیدموسی، یمانی مجتبی، مقصودی مهران. کمی سازی تغییرات ژئومورفولوژیک رودخانه سفیدرود و بررسی ارتباط آن با ویژگی‌های هیدرولیکی سیلاب. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (4) :39-61
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران ، smhosseini@ut.ac.ir
چکیده: (570 مشاهده)
رودخانهها سیستمهای دینامیک ژئومورفولوژیک هستند که دائماً در حال تغییر و تحول میباشند. این تغییر و تحولات بسته به شرایط توپوگرافیک، ژئومورفولوژیک، هیدرولوژیک و هیدرولیک متفاوت است. پژوهش حاضر با هدف کمی سازی تغییرات ژئومورفولوژیک رودخانه در سه بازه تقریباً 25 کیلومتری در طول رودخانه سفیدرود در استانهای کردستان - بازه یساول؛ زنجان - بازه گیلوان و مازندران - بازه آستانه بررسی و ارتباط آنها با شدت سیلاب انجام شده است. شدت سیلاب از ترکیب عمق و سرعت سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله با مدلسازی هیدرولیکی به وسیله نرمافزار HEC RAS در بازههای مورد مطالعه بدست آمد. چهار شاخص شریانی کانال (B)، سینوسیته کانال (P)، نرخ جابجایی جانبی(RM) و پایداری کانال رودخانه(S) در بازههای مورد مطالعه بدست آمدند. نتایج حاصل مؤید آن است که شاخص شریانی بازه یساول به دلیل دخالتهای کمتر انسان و وجود پشتههای رسوبی و جریانات چند شاخه بیشتر از دو بازه دیگر است. شاخص سینوسیته بازه آستانه به دلیل مورفولوژی جلگهای کنارهها بالاتر بود و میزان جابجایی جانبی این بازه نیز تحت تأثیر همان عامل بیشتر بود. دوبازه گیلوان و یساول به دلیل محدود بودن کنارهها پایداری بیشتر و سینوسیته و جابجایی جانبی کمتری داشتند. نتایج بررسی ارتباط شاخصهای ژئوموفولوژیک رودخانه با شدت سیلاب با دوره بازگشتهای میان مدت نشان داد که برخلاف انتظار، در نواحی با شدت سیلاب بیشتر تغییرات کانال رودخانه کمتر است. که دلایل عمده آن را میتوان با تأثیرگذاری هندسه مقطع کانال و شیب طولی کانال رودخانه مرتبط دانست. چرا که از نظر مورفولوژیک در نواحی عمیق کانال رودخانه، امکان جابجایی کمتر است لذا رودخانه پایدارتر میباشد. همچنین در شیبهای تند جریان رودخانه اعم از پایه و سیلابی سرعت و در نتیجه شدت بیشتری دارد و کانال را بیشتر حفر میکند. کانال عمیق تر قاعدتاً توانایی عبور سیلابهای با دوره بازگشت کمتر را دارد و امکان سرریز شدن آب به اراضی مجاور و ایجاد مسیرهای جدید کاهش مییابد.
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدلسازی و تحلیل زمانی و مکانی رخداد انواع مختلف فرسایش محیطی
دریافت: 1403/7/6 | انتشار: 1403/10/1
دریافت: 1403/7/6 | انتشار: 1403/10/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
