زودآیند (تابستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه علوم جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران ، epnu.moghtaderi@yahoo.com
چکیده: (355 مشاهده)
در نواحی جنوبی استان فارس بویژه مناطق مجاور لارستان پهنه‌های پراکندهای مشاهده میشود که مشخصه‌های ژئومورفولوژی عنوان شده در خصوص بدبومهامانند فقدان کفپوش رگولیتی، شبکه متراکم آب‌گذرها، خندقها و تپه‌های مجزا و پرشیب را نشان میدهند. در پژوهش حاضر با توجه به فقدان مطالعات علمی در خصوص پهنه‌های بدبوم جنوب استان فارس و اهمیت این مناطق در بحث آمایش سرزمینی، عوامل موثر در شکل‌گیری آنها را بر اساس مجموعهای از دادههای زمین‌شناسی و رقومی مورد تحلیل قرار دادهایم. مشاهدات زمین‌شناسی حاصل بررسیهای میدانی و نقشه زمین‌شناسی تهیه شده بوده و دادههای رقومی از مختصات مکانی محدوده مورد مطالعه نیز با استفاده از تصویر ماهواره‌ای این محدوده فراهم آمده است. از دادههای زمین‌شناسی در تعیین جنس طبقات سنگی و وضعیت ساختاری زمین در بدبومها استفاده شده و از دادههای رقومی هم پس از پردازش برای تهیه نقشه دم و دیگر نقشههای مورفومتریک منطقه در نرم‌افزار آرک جی آی اس استفاده گردیده است. بر پایه مشاهدات زمین‌شناسی میتوان دریافت بدبومها در بخشهایی بوجود آمدهاند که سازندهای زمین‌شناسی نرم با مقاومت کم در برابر فرسایش، بویژه طبقات مارنی و گچی سازندهای گچساران و میشان، به سبب شیب کم طبقات یا چین‌خوردگی فشرده با ضخامت زیاد در سطحی وسیع رخنمون گردیدهاند. در این بخشها شکل‌گیری پهنه‌های بدبوم تحت تاثیر فرسایش شدید ناشی از بارشهای نادر اما شدید که از مشخصه‌های شرایط آب و هوایی گرم و خشک است صورت پذیرفته است. در تصاویر ماهواره‌ای پهنه‌های بدبوم از رنگ و تنالیته متمایز در قیاس با دشتها و ارتفاعات برخوردار هستند و بر این اساس موقعیت تقریبی آنها را میتوان مشخص نمود. با این حال برای دقت بیشتر و همچنین دست‌یابی به ابزاری برای مطالعه چگونگی تاثیر فرسایش بر لندفرمها و میزان تولید رسوب طی بازههای زمانی مختلف تهیه نقشه دم و دیگر نقشههای مورفومتریک ضروری میباشد. بررسی انواع نقشههای مورفومتریک منطقه نشان میدهد که با استفاده از نقشه جهتهای جریان به خوبی میتوان موقعیت مکانی پهنه‌های بدبوم را مشخص نمود.
فهرست منابع
1. Abbasnejad, A., & Abbasnejad, B. (2023). Generation and Geomorphological Charactristics of Pseudo-karstic Badland Landscapes in South Golbaf, Kerman Province. Quantitative Geomorphological Research, 11(4), 166-188. [DOI:10.22034/gmpj.2022.360054.1373]
2. Aghanabati, A. (2010). Geology of Iran, third edition, geological survey & mineral exploration of Iran, (in persian).
3. Alavi, M., (2004). Regional Stratigraphy of the Zagros Fold-Thrust Belt of Iran and its Proforeland Evolution. American Journal of Science 304 (1). http://doi.org/10.2475/ajs.304.1.1 [DOI:10.2475/ajs.304.1.1]
4. Campbell, I., & Eschner, C., (2018). Badlands. the Canadian encyclopedia, published online: https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/badlands
5. Chen, Z., Yan, L., Peng, H., & Shi, h. (2021). Temperature Controls on the Erosion of Badland Slopes in the Nanxiong Basin, China. Frontiers in Earth Science. [DOI:10.3389/feart.2021.712134]
6. Coratza, P., & Parenti, C. (2021). Controlling factors of badland morphological changes in the Emilia Apennines (Northern Italy). Water, 13, 539, [DOI:10.3390/w13040539]
7. Farzipour, S.A., Valinejad, M., Motamed, H., Ehsani, M.H, & Goodarzi, M. (2004). Report of geology map of Bastak, scale 1:100000, geological survey & mineral exploration of Iran, (In Persian).
8. Ghanbari, A., Afifi, M.A., & Sageghi, G, (2010). An approach to the evaluation of human comfort in Lar city with regard to bio-climatic indicators. Journal of Physical Geography, 3(10), 93-109. (In Persian). https://ensani.ir/file/download/article/20120426170406-5181-59.pdf
9. Jackson, J.A., ed. (1997). "Badlands". Glossary of geology (Fourth Ed.). Alexandria, Virginia: American Geological Institute. ISBN 0922152349.
10. Jahani, S., Kavoosi., M.A., & Beik, F. (2004). Report of geology map of Gav Bast, scale 1:100000, geological survey & mineral exploration of Iran, (In Persian).
11. Kargar, S., & Andalibi, M.J. (2005). Report of geology map of Lar, scale 1:100000, geological survey & mineral exploration of Iran, (In Persian).
12. Klotz, S., Bouteiller, C., Mathys, N., Fontaine, F., Ravanat, X., Olivier, J-E., Liébault, F., Jantzi, H., Coulmeau, P., Richard, P., Cambon, J-P & Meunier, M. (2023). A high-frequency, long-term data set of hydrology and sediment yield: the alpine badland catchments of Draix-Bléone Observatory. Earth System Science Data. 15(10), 4388 - 4388. [DOI:10.5194/essd-15-4371-2023]
13. Lillie, R.H., (2005). Parks and plates: the geology of our national parks, monuments, and seashores (1st Ed.). New York: W.W. Norton. p. 267. ISBN 0393924076.
14. Levin, H.L., (2010). The earth through time (9th Ed.). Hoboken, N.J.: J. Wiley. p. 475. ISBN 978-0470387740.
15. Martínez-Murillo, J.F., & Nadal-Romero, E.N. (2018). Chapter 1 - Perspectives on Badland Studies in the Context of Global Change 1-25. [DOI:10.1016/B978-0-12-813054-4.00001-0]
16. Motiei, H., (2003). Stratigraphy of Zagros. Geological Survey and Mineral Exploration of Iran, Book, No. 84, 636 p, (In Persian).
17. Mouthereau, F., (2001). Timing of uplift in the Zagros belt/Iranian plateau and accommodation of late Cenozoic Arabia-Eurasia convergence. Geological Magazine, (5-6), 726 - 738. [DOI:10.1017/S0016756811000306]
18. Oveisi, B., & Yousefi, T. (2007). Report of geology map of Mahlekeh, scale 1:100000, geological survey & mineral exploration of Iran, (in Persian).
19. Norozi, M.H. & Goodarzi, M. (2007). Report of geology map of Chahar Berkeh, scale 1:100000, geological survey & mineral exploration of Iran, (in Persian).
20. Parsons, A.J., & Abrahams, A.D., (2009). Geomorphology of Desert Environments (2nd Ed.). Springer Science & Business Media. ISBN 978-1402057182 [DOI:10.1007/978-1-4020-5719-9]
21. Romero-Díaz, A., Ruíz-Sinoga, J.D., & Belmonte-Serrato, F. (2020). Physical-chemical and mineralogical properties of parent materials and their relationship with the morphology of badlands. Geomorphology, 354. [DOI:10.1016/j.geomorph.2020.107047]
22. Romero, E.N., Emilio, R.C., Chamizo, S., Juez, C. (2021). Mediterranean badlands: Their driving processes and climate change futures. Earth Surface Processes and Landforms, 47(2), 17-31. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/esp.5088 [DOI:10.1002/esp.5088]
23. Thornbury, W.D., (1969). Principles of geomorphology (2d Ed.). New York: Wiley. p. 127. ISBN 0471861979.
24. Truncal, O.T., Puig-Polo, C., Hürliman., M., Latron. (2024). Analysis of Erosive Processes and Erosion Rate by In-Situ Measurements and Multi-Temporal Tls Surveys in a Mountainous Badland Area, Vallcebre (Spain). Preprint article in SSRN. https://ssrn.com/abstract=4812264 [DOI:10.2139/ssrn.4812264]
25. Yang, Ci-jian., Turowski, Jens M., Hovious, N., Lin, J-C., & Chang, K-J. (2021). Badland landscape response to individual geomorphic events. Nature, communication, 12: 4631. [DOI:10.1038/s41467-021-24903-1]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
